ΔΙΜΕΤΩΠΟ ΑΓΩΝΑ ΔΙΝΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Η ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΥΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ. 

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΓΚΟΥΤΖΑΝΗ 

Η διαπραγμάτευση του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με εταίρους και δανειστές στο επίπεδο της Ευρω­παϊκής Ένωσης και το επιχειρούμενο άνοιγμα σε Ρωσία και Κίνα εκ των πραγμάτων καθορί­ζουν και τις εξελίξεις στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο αλλά και την τύχη που θα έχει ο Αντώ­νης Σαμαράς στη Νέα Δημοκρατία. Καθώς οι διαπραγματεύσεις για διάστημα ενός μήνα συνάντησαν τον τοίχο των θεσμών και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με τον οποίο συντονί­ζεται απολύτως η εσωτερική αντιπολίτευση, ο Αλέξης Τσίπρας δέχτηκε την πρόσκληση Μέρκελ για συνάντησή τους στο Βερολίνο τη Δευτέρα, ενώ πήρε την πρωτοβουλία για πενταμερή διάσκεψη πριν από τη Σύνοδο Κο­ρυφής της ΕΕ, την Πέμπτη. 

Ο πρωθυπουργός, έχοντας τα στοιχεία για την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας έπειτα... από πέντε χρόνια ύφεσης και Μνημονίων, αναλαμβάνει να θέσει στο κορυφαίο πολιτικό επίπεδο το θέμα της Ελ­λάδας. Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης για αναζήτηση έντιμου συμβιβασμού εκκινεί από το ότι, όπως δείχνουν και τα οικονομικά στοι­χεία, η πενταετής πολιτική της λιτότητας εξά­ντλησε τα περιθώριά της με συνευθύνη των εταίρων και με δεδομένο σε κάθε περίπτωση ότι η κυβέρνηση δεν συζητά να ξαναπιάσει το νήμα από το σημείο που το άφησε η κυβέρ­νηση Σαμαρά, όπως προσπαθεί να επιβάλει ο κ. Σόιμπλε, κατεβάζοντας τη διαπραγμάτευ­ση στο επίπεδο των τεχνικών κλιμακίων. 

Εν αντιθέσει με την πρακτική των προηγού­μενων κυβερνήσεων, η παρούσα κυβέρνηση επιμένει στις θέσεις της και εξαντλεί τα πε­ριθώρια διαπραγμάτευσης, ενώ βάζει στην ατζέντα και τις γερμανικές οφειλές. Παράλλη­λα, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημοψη­φίσματος ή εκλογών. Ενδεχόμενο «ατύχημα» θα έχει, πέραν των οικονομικών, και πολιτικές συνέπειες για την Ευρωζώνη, η οποία ήδη έχει αρχίσει να μην είναι ιδιαίτερα ελκυστική, ενώ εγκυμονεί και κινδύνους για τη γεωπολιτική σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής σε μια εξαιρετικά δύσκολη διεθνή συγκυρία. 

Κριτική στήριξη από την αριστερή πτέρυγα 

Παρά τις υποχωρήσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του Eurogroup, ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να έχει υπό έλεγχο την εσωτερική αντιπολίτευση και αδιατάρακτη τη σχέση με τον κυβερνητικό του εταίρο, υπουργό Άμυνας Πάνο Καμμένο, ο οποίος με τον δικό του -όχι πάντα κομψό- τρόπο συμβάλλει στην ευρύτερη διαπραγμάτευ­ση. Προς το παρόν, η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται να ασκεί κριτική και να βάζει «κόκκινες γραμμές» στην κυβέρνηση μάλλον στηρίζοντας, παρά υπονομεύοντας. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης είναι εξαιρετικά προσεκτικός στις δημόσιες δηλώσεις του, ενώ και ο Κώστας Λαπαβίτσας, υπέρμαχος της επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, υπο­γραμμίζει στο εξωτερικό ακροατήριο ότι το ευρώ δεν είναι φετίχ για ένα τμήμα της κοινής γνώμης, αν και δεν αποκλείει, αναλό­γως των εξελίξεων και του αν θα συνεχίσει η γερμανική Ευρώπη να δείχνει το απεχθές της πρόσωπο δια του κ. Σόιμπλε, η συγκεκριμένη τάση να ενισχυθεί. 

Αβεβαιότητα και στην αντιπολίτευση 

Η παράταση της εκκρεμότητας όσον αφορά στη συμφωνία της κυβέρνησης με τους εταίρους και δανειστές επηρεάζει και το εσωτερικό πολιτικό μέτωπο. Παρά την ασφυξία στην οικονομία, όσο οι κυβερνώντες διαπραγματεύονται εξακολουθούν να χαίρουν της αποδοχής της συντριπτικής πλειονότητας της ελληνικής κοινωνίας. Κι ακόμη κι αν τα ποσοστά αποδοχής μειώνονται, δεν ενισχύεται αντιστοίχως η θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Το Μέγαρο Μαξίμου φροντίζει να επαναλαμβάνει ότι οι ακραίοι συντηρητικοί κύκλοι της ΕΕ επιδιώκουν αποτυχία των διαπραγματεύσεων. Υπογραμμίζει δε ότι τελούν σε συναντίληψη, αν όχι σε συνεργασία, με δυνάμεις στο εσωτερικό της χώρας που εξακολουθούν να ελπίζουν σε «αριστερές παρενθέσεις» και κάνουν ό,τι μπορούν για να υπονομεύσουν την κυβέρνηση, άρα και την εθνική προσπάθεια για μια βελτιωμένη συμφωνία Στο επίκεντρο αυτών βρίσκεται, φυσικά, η ηγετική ομάδα της ΝΔ. Εξάλλου, ο Αντώνης Σαμαράς σε όλες του τις δημόσιες ομιλίες υπερασπίζεται την επαίσχυντη για τις ελληνικές θέσεις ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ενώ περιγράφει είτε ότι η κυβέρνηση θα οδηγήσει τη χώρα στα βράχια είτε ότι θα υποχρεωθεί νέο Μνημόνιο, χειρότερο από το δικό του. 

Όσο, πάντως η διαπραγμάτευση με τους εταίρους συνεχίζεται και έχει αμφίβολη έκβαση, ο κ. Σαμαράς κερδίζει χρόνο, καθώς δεν υπάρχει ευρύτερης αποδοχής προσωπικότητα στο εσωτερικό του κόμματος που να τον αμφι­σβητεί. Νίκος Δένδιας και Κυριάκος Μητσοτά­κης θεωρούνται ελάσσονες προσωπικότητες για τις ανάγκες της συγκυρίας όπως και ο Μάκης Βορίδης ο οποίος επιπλέον, έχει πάντα το στίγμα του ακροδεξιού. Κάπως έτσι, η προσοχή στρέφεται ξανά στους παλαιότερους. Η Ντόρα Μπακογιάννη, ωστόσο, εκτιμάται ότι δεν έχει περιθώρια, ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης είναι εξαιρετικά προσεκτικός οι δε προθέσεις του Δημήτρη Αβραμόπουλου, που θεωρείται ότι διαθέτει το απαραίτητο εκτόπισμα και πολιτικό κεφάλαιο, είναι αδιευκρίνιστες ενώ βαρύνεται κι από σκιές του παρελθόντος. 

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Σαμαράς κάνει τις κινήσεις του για να ενισχύσει την εξουσία του στο εσωτερικό του κόμματος διανέμοντας οφίκια σε βουλευτές και κομματικά στελέχη. Το ότι πρόσφερε τις δύο θέσεις του νεοσύστατου Πολιτικού Συμβουλίου στους Γεράσιμο Γιακουμάτο και Θανάση Μπούρα είναι, πάντως ενδεικτικό της απροθυμίας που συναντά. 

Η παραμονή του Αντώνη Σαμαρά και του στενού του συνεργάτη Χρύσανθου Λαζαρίδη στην ηγεσία φθείρει περαιτέρω τη ΝΔ, αλλά παράλληλα αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την κεντροδεξιά παράταξη, σε συνάρτηση με τις ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις. Ενδεχόμενη κίνηση ανατροπής του θεωρείται βέβαιο ότι θα προκαλέσει διάσπαση της παράταξης. Παλαιοί πολιτικοί που γνωρίζουν τον κ. Σαμαρά από τα πρώτα του βήματα εκτιμούν ότι θα θελήσει σε κάθε περίπτωση να παραμείνει στο παιχνίδι, έστω και με ένα απόκομμα της ΝΔ. 

Φυσικά αυτό αναιρείται στην περίπτωση που αποφασίσει να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. Σε αυτή την περίπτωση ο Α. Σαμαράς και να θέλει δεν θα μπορεί να κρατήσει την ηγεσία, ενώ αν αποχωρήσει θα μείνει μόνο με τον Χρύσανθο Λαζαρίδη, τον Γιώργο Μουρούτη και τον Νίκο Τσιούτσια. 

Από την άλλη, βέβαια, το ενδεχόμενο να επι­στρέψει ο Κώστας Καραμανλής είναι ανοιχτό μόνο εφόσον η ηγεσία της ΝΔ δεν έχει περάσει σε στέλεχος της νέας γενιάς. Παρά τις προσπάθειες Σαμαρά, πάντως, η πλειοψηφία των βουλευτών και στελεχών της ΝΔ θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πέσει σε σύντομο χρονικό διάστημα κι ότι θα διαγράψει έναν μικρότερο ή μεγαλύτερο κύκλο. Υπ' αυτό το πρίσμα εκτιμούν ότι ο πρόεδρος τους ό,τι κι αν κάνει, δεν θα σταθεροποιήσει την κυριαρχία του στο κόμμα κι ότι θα παραμείνουν περιθώρια για την κατάλληλη πολιτική συγκυρία. 

Παρομοίως η σταθεροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ καθορίζει και τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, όπου εκτιμάται ότι ο χρόνος για τον Ευάγγελο Βενιζέλο μετρά αντίστροφα. Ο κ. Βενιζέλος κινούμενος από το προσωπικό πάθος της «δικαίωσης», κάνει ό,τι μπορεί για να δημιουργήσει προβλήματα στην κυβέρνηση. Ο κρίσιμος παράγοντας του πολιτικού συστήματος είναι όμως το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη. Ως νεοπαγές, έχει τις προϋποθέσεις μαζί του για να αποτελέσει τον πόλο της Κεντροαριστεράς. Ο κ. Θεοδωράκης όμως δείχνει να αμφιταλαντεύεται. Από τη μια επιδιώκει συναίνεση με την κυβέρνηση και γι' αυτό έχει κάνει δύο συναντήσεις με τον πρωθυπουργό. Από την άλλη, ωστόσο, σπεύδει να ευθυγραμμιστεί με τις γερμανικές θέσεις κάθε φορά που ο Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος λειτουργεί ως Γερμανός και όχι ως πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, επιτίθεται στην ελληνική κυβέρνηση. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ- 19-25/03/2015)