Η ΑΣΥΣΤΟΛΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΚΤ

Ένταση μεταξύ Μαριά - Ντράγκι στην Ολομέλεια τον Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

του Νότη Μαριά* 

Η πρόσφατη κόντρα μας με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊ­κής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, την Τετάρτη 25 Φεβρουά­ριου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊ­κού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες και η έκταση που πήρε στα εγχώ­ρια και ξένα ΜΜΕ (βλ. Reuters, The New York Times, Les Εcos) ανέδειξε παγκοσμίως τον κερδοσκοπικό και συνά­μα τοκογλυφικό ρόλο που παίζει η ΕΚΤ και, μάλιστα, σε βάρος των φτωχοποιημένων λαών των ευρωπαϊκών χωρών που τέθηκαν σε Μνημόνια. Βεβαίως δεν ήταν η πρώτη φορά που θέσαμε το ζήτημα αυτό. Είχαν προηγηθεί παρεμβάσεις μας στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβου­λίου στο Στρασβούργο στις... 15 Ιουλίου 2014, λίγες μόλις μέ­ρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου ως ευρω­βουλευτή, αλλά και στις 3 Νοεμβρίου 2014, ενώ ακο­λούθησε στη συνέχεια μια πρώτη άμεση σύγκρου­ση με τον Ντράγκι στην Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πο­λιτικής της Ευρωβουλής στις 17 Νοεμβρίου 2014. 

Καπιταλισμός-καζίνο 

Στις παραπάνω παρεμβάσεις μας, με τρόπο τεκμηριωμένο και αποφασιστικό, καταγγείλαμε την ΕΚΤ ως τον κύριο πυλώνα του παγκόσμιου καπιταλισμού-καζίνο, που «πουλώντας αέρα κοπανιστό» κερδοσκοπεί ασύστολα σε βάρος της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ, έτους 2013, η Κεντρική Τράπεζα, εφαρμόζοντας το Πρόγραμμα για τις Αγορές Τίτλων (SMP), αγόρασε στη δευτερογενή αγορά με σημαντική έκπτωση κρατι­κά ομόλογα της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας ύψους 219,5 δις ευρώ. Πλην όμως κάθε φορά η ΕΚΤ απαι­τεί και επιτυγχάνει την εξόφληση των ομολόγων αυτών στην ονομα­στική τους αξία, κερδοσκοπώντας έτσι ασύστολα. Μάλιστα, το 80% των κερδών της ΕΚΤ για το 2013 προήλθε από την παραπάνω κερ­δοσκοπική δραστηριότητα. 

Είναι ενδεικτικό ότι στην περίπτωση της πατρίδας μας η ΕΚΤ αγόρασε κατά τη διάρ­κεια της κρίσης ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου στη δευτερογενή αγορά με έκπτωση τουλάχιστον 40%. Μάλιστα, τα ομόλογα αυτά εξαιρέθηκαν από το PSI, ενώ τα ομόλογα των Ταμείων, των Πανεπιστημίων, των Νοσοκο­μείων αλλά και χιλιάδων Ελλήνων μικρο-ομολογιούχων «κουρεύτηκαν», με αποτέλεσμα να υποστούν τεράστια οικονομική ζημιά. 

Για το 2014 η μνημονιακή συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου με τις εντολές της τρόι­κας, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, επέβα­λε δυσβάστακτους φόρους στους Έλληνες πολίτες για να πληρώσει στην ΕΚΤ και στις Κεντρικές Τράπεζες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και, μάλιστα, στην ονομαστική τους αξία ομόλογα ύψους 10 δις ευρώ, ενώ αυτές αγόρασαν τα ομόλογα αυτά πληρώνο­ντας μόνο 6 δις ευρώ. Αντιλαμβάνεται, επο­μένως, ο καθένας το ύψος της κερδοσκοπίας και της τοκογλυφίας μόνο σε μια χρονιά. Σε σχέση με τους ισχυρισμούς του Ντράγκι περί δήθεν επιστροφής των κερδών στην Ελλάδα, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι: 

1. Η όποια επιστροφή αφορά μόνο σε μι­κρό μέρος των κερδών και όχι σε όλα τα κέρδη, καθώς οι Κεντρικές Τράπεζες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης με διάφορα νομικά τρικ αρνούνται να επιστρέφουν τα κέρδη που αποκόμισαν από τα εν λόγω ελ­ληνικά ομόλογα. 

2. Τα εν λόγω επιστρεφόμενα κέρδη πηγαί­νουν αποκλειστικά για την εξόφληση του χρέ­ους, άρα επιστρέφουν πίσω στους δανειστές. 

3. Η όποια ενδεχομένη επιστροφή μέρους των κερδών γίνεται υπό την προϋπόθεση εφαρμογής των διαφόρων σκληρών μνημονιακών μέτρων. Άλλωστε, αυτό τονίστηκε με ιδιαίτερη έμ­φαση από τον Ντράγκι στη μεταξύ μας κό­ντρα, όταν εκείνος επισήμανε με κυνικό τρό­πο ότι η επιστροφή στην πατρίδα μας του πο­σού των 1,8 δις ευρώ από τα κέρδη της ΕΚΤ θα γίνει μόνο εφόσον εφαρμοστούν από την Ελλάδα τα προαπαιτούμενα του Μνημονίου. 

4. Για να πληρωθούν στην ονομαστική τους αξία τα κερδοσκοπικά ομόλογα της ΕΚΤ η Ελλάδα δανείζεται κάθε φορά τα αντίστοιχα ποσά από τον EFSF και έτσι διαιωνίζεται η πα­ρουσία της τρόικας και των Μνημονίων. 

5. Μέχρι στιγμής για το 2014 η ΕΚΤ δεν έχει επιστρέφει κέρδη 1,8 δις ευρώ, δημιουργώ­ντας έτσι χρηματοδοτικό κενό για την Ελλάδα. Με βάση, λοιπόν, τα παραπάνω, είχαμε προτείνει ήδη από το 2010 ότι θα πρέπει να «κουρευτούν» τα εν λόγω κερδοσκοπικά ομόλογα της ΕΚΤ και των Κεντρικών Τραπε­ζών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και να λάβουν αυτές μόνο το ποσό που πλήρω­σαν για την αγορά των ομολόγων αυτών συν τον νομικό τόκο. Αυτό θα σήμαινε σημαντι­κή μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους. Βεβαίως, ο Ντράγκι αρνείται πεισματικά κάθε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, πολύ δε περισσότερο το «κούρεμα» των ομολόγων της ΕΚΤ, επιμένοντας στη συνέχιση της ίδιας κερδοσκοπικής πολιτικής. 

Κι όλα αυτά τη στιγμή που η ΕΚΤ και τα κράτη-μέλη της ΕΕ διέθεσαν λόγω κρίσης 1,6 τρις ευρώ για τη διάσωση των τραπεζών, χωρίς τα κεφάλαια αυτά να επενδυθούν στην πραγματική οικονομία, ενώ από αυτό τον μήνα ο Ντράγκι ετοιμάζεται να διαθέσει 60 δις ευρώ μηνιαίως για την αγορά κρατικών ομολόγων. Μάλιστα, σχεδιάζει να διαθέσει το ποσό των 215 δις ευρώ για την αγορά γερμανικών κρατι­κών ομολόγων μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, στηρίζοντας για άλλη μια φορά τη γερμανι­κή οικονομία (βλ. Η Καθημερινή 28/2/2015). 

Κράτος εν κράτει 

Αυτό, βέβαια, που ιδιαίτερα ενόχλησε τον Ντράγκι, που αποχώρησε από το Ευρωκοινο­βούλιο αμέσως μετά τη γνωστή κόντρα και ενώ η συζήτηση για την Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ, έτους 2013, είχε μόλις ξεκινήσει, ήταν η ανάδειξη εκ μέρους μας της σύγκρουσης συμφερόντων που ενυπάρχει στο πλαίσιο της ΕΚΤ, καθώς η ΕΚΤ πλέον έχει μετατραπεί σε κράτος εν κράτει. Στην πραγματικότητα η ΕΚΤ φοράει τέσσερα διαφορετικά καπέλα: 

1. Υποτίθεται ότι είναι ανεξάρτητος θεσμός άσκησης νομισματικής πολιτικής με τεράστιες εξουσίες στο πλαίσιο του ευρω-συστήματος. 

2. Εποπτεύει τις 130 μεγαλύτερες συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης. 

3. Είναι, σύμφωνα με τα παραπάνω, και δανειστής των κρατών-μελών της Ευρωπαϊ­κής Ένωσης, έχοντας αγοράσει και, μάλιστα, με σκόντο στη δευτερογενή αγορά κρατικά ομόλογα αξίας τουλάχιστον 217 δις ευρώ. 

4. Είναι μέλος της τρόικας που έχει φτωχοποιήσει τις χώρες του Μνημονίου. 

Όλα αυτά έχουν οδηγήσει σε μετάλλαξη του θεσμού της ΕΚΤ κι αυτό που πλέον φαίνε­ται να την ενδιαφέρει είναι να διασφαλίσει τα κέρδη της ως δανειστή των κρατών-μελών της ΕΕ. Ασκεί εκβιαστική πολιτική απέναντι στους ευρωπαϊκούς λαούς και τις δημοκρα­τικές τους κυβερνήσεις στο όνομα της δήθεν διάσωσης του ευρώ. Αυτό έγινε απέναντι στην Ιρλανδία, έγινε απέναντι στην Κύπρο και στις αρχές Φεβρουάριου έγινε έναντι και της Ελλάδας με την παράνομη απόφαση της ΕΚΤ να μην δέχεται ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου στις πράξεις του ευρω-συστήματος από τις 16 Φεβρουάριου 2015, ενώ γνώριζε πολύ καλά ο Ντράγκι ότι η Ελλάδα μέχρι τις 28 Φεβρουάριου 2015 ήταν σε πρόγραμμα. 

Έλεγχος της σύγκρουσης συμφερόντων 

Η παραπάνω δραστηριότητα της ΕΚΤ έχει εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις από διάφορες πλευρές. Ήδη από τον Μάρτιο του 2013 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με Ψήφισμά του είχε ζητήσει την άρση αυτής της σύγκρου­σης συμφερόντων στο πλαίσιο της ΕΚΤ. Το ίδιο ζήτησε στις 14 Ιανουάριου 2015 και ο γενικός εισαγγελέας του Δικαστηρίου της ΕΕ Pedro Cruz Villalon. Δυστυχώς, η σχετική τροπολογία που κατέθεσα στο Ευρωπαϊ­κό Κοινοβούλιο προκειμένου να ξεκινήσει σχετική έρευνα από την Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια για την παραπάνω σύγκρουση συμφερόντων στο πλαίσιο της ΕΚΤ, παρότι έλαβε 201 θετικές ψήφους κατά τη σχετική ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊ­κού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο στις 15 Ιανουάριου 2015, εντούτοις απορρίφθηκε από τη μνημονιακή πλειοψηφία του Σώμα­τος. Παρά ταύτα, ήδη με σχετική μου επιστο­λή στις 9 Φεβρουάριου 2015 στην Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια της ζήτησα να ξεκινήσει Έρευνα Ιδία Πρωτοβουλία για το ζήτημα της σύγκρουσης συμφερόντων στους κόλπους της ΕΚΤ. Γιατί ο Ντράγκι πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να δρα ως ο νέος ανθύ­πατος της Ευρώπης. 

* Ανεξάρτητου ευρωβουλευτή, αντιπροέδρου των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστών, καθηγητή θεσμών της ΕΕ στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-05/03-11/03/15)