Ο Κολοκοτρώνης προς τους νέους

Ακολουθούν αποσπάσματα από την ιστορική ομιλία του στην αθηναϊκή νεολαία. Εκφωνήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1838, στην Πνύκα. 

Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση, μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία, και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευ­θύς οπού κανένας άνθρωπος από τον λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποιους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τό­τε . Όθεν μας ήλθεν εις τον νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστε­ροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία. 

Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως... δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε "πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα", αλλά ως μία βρο­χή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμπο­ροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτόν τον σκοπό και έκα­μα με την Επανάσταση». 

Ομόνοια και γράμματα 

«Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παι­δί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδο­νία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομά­ξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μιλιά μακριά. Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διό­τι, όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος. Όλα τα έθνη του κόσμου έχουν και φυλάττουν μια Θρησκεία. Και αυτοί, οι Εβραίοι, οι οποίοι κατατρέχοντο και μισούντο και από όλα τα έθνη, μένουν σταθεροί εις την πί­στη τους. 

Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμει­να αγράμματος και διά τούτο σας ζη­τώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ κα­θώς οι δάσκαλοί σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, διά να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια». 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΑΚΟΣ

(ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-24/03/2015)