Η θαλάσσια αστυνόμευση είναι αδύνατη (στην πράξη)

✓ Άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων στη διάρκεια θαλάσσιας επιχείρησης. 

✓ Οι ελληνικές δυσκολίες στην επιτήρηση και την αντιμετώπιση των λαθρομεταναστών. 

Από τον 

Ευθύμιο Π. Πέτρου 

Κατά το σύντομο χρονικό διά­στημα, που το Πολεμικό Ναυ­τικό έχει κληθεί να συνδράμει το έργο του Λιμενικού Σώματος για την αντιμετώπιση των κυμάτων λαθρο­μεταναστών στις ελληνικές θάλασσες, ένα βασικό συμπέρασμα προκύπτει: Όσα μέσα και αν διατεθούν, ποτέ δεν θα είναι αρκετά. Η θαλάσσια έκταση είναι τέτοια, που η πλήρης αστυνό­μευση της είναι πρακτικώς αδύνατη, θα απαιτούσε ενδεχομένως τις δυνατότητες της αμερικανικής ακτοφυ­λακής, τις οποίες οι Ελλάς δεν θα μπο­ρούσε ποτέ να αποκτήσει. Διαπιστώνεται μάλιστα ότι, αν κάποιοι λαθρομετανάστες δεν ήθελαν οι ίδιοι να παραδοθούν, μπο­ρεί να είχαν περάσει στις ...ελληνικές ακτές απαρατήρητοι. Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό που συνέβη πριν από λίγες ημέρες στην κανονιοφόρο «Νικηφόρος». Μόλις το φουσκωτό σκάφος των λαθρο­μεταναστών βρέθηκε σε ελληνικά χωρι­κά ύδατα, οι ίδιοι οι επιβάτες του το κατέ­στρεψαν και βρέθηκαν στο νερό, οπότε το ελληνικό πλοίο έπρεπε να τους διασώσει. 

Αυτή τουλάχιστον είναι η υποχρέω­ση που απορρέει από τη διεθνή σύμβαση SOLAS (Safety of Life at Sea), την οποία η χώρα μας εφαρμόζει απαρεγκλίτως. Η δι­άσωση αποτελεί ανθρωπιστική υποχρέω­ση, ασχέτως προς το ποιός είναι και τι σκο­πούς μπορεί να έχει αυτός που κινδυνεύει. 

Η έκταση του φαινομένου είναι τέτοια, που αποκαλύπτει την τεράστια αδυναμία του ελληνικού αμυντικού συστήματος αλ­λά και τον στρεβλό προσανατολισμό των τεράστιων εξοπλιστικών προγραμμάτων των περασμένων δεκαετιών. Ένας πολύ βασικός τομέας, που είναι ο έλεγχος και η επιτήρηση των εκτεταμένων ελληνι­κών θαλασσών, είχε αφεθεί ακάλυπτος. Ούτε το Λιμενικό Σώμα ανέπτυξε αξιόλογες δυνατότητες εναέριας περιπολίας ούτε το Πολεμικό Ναυτικό κατόρθωσε να έχει σύγχρονα μέσα για την από αέρος παρα­κολούθηση του θαλάσσιου χώρου. Και για τα ελληνικά γεωγραφικά δεδομένα, μόνο από αέρος μπορεί να γίνει αποτελεσματι­κή επιτήρηση. Ο εντοπισμός των λαθρο­μεταναστών προτού πλησιάσουν τα ελ­ληνικά ύδατα μπορεί να μη λύνει από­λυτα το πρόβλημα, αλλά θα δώσει σοβαρά επιχειρήματα στην ελληνική πλευρά, που θα μπορεί πλέον να εκθέσει διεθνώς τη συμπεριφορά των Τούρκων. Αν με ενα­έρια μέσα τα σκάφη με τους μετανάστες εντοπιστούν όσο είναι ακόμη σε τουρκικά ύδατα και ενημερωθούν οι τουρκικές Αρχές, τότε το πρόβλημα θα περάσει σε αυτές και είτε θα υποχρεωθούν να τους μα­ζέψουν είτε θα φανεί ξεκάθαρα σε όλους και κυρίως στις χώρες της Ευρώπης ποιο είναι το πραγματικό πρόσωπο και οι προθέσεις της Άγκυρας. 

Όμως, μοναδικό μεγάλο πρόγραμμα που συζητιόταν και δεν έγινε ήταν αυ­τό του αεροπλάνου ναυτικής περιπολίας. Και μόνον τώρα πέρασε από τη Βου­λή ένα κονδύλιο για την ενεργοποίηση των πεπαλαιωμένων ναυτικών αεροσκα­φών Ρ-3, τα οποία είχαν αχρηστευθεί με τα ανταλλακτικά τους, αξίας 5.000.000 δολαρίων, ανενεργά στις αποθήκες. 

Η ενεργοποίηση των Ρ-3 είναι ένα βή­μα, αλλά πέρα από το γεγονός ότι θα αργή­σει θα αποδειχθεί και πολύ ακριβό. Είναι εξαιρετικά δαπανηρό να κινείται ένα τετρακινητήριο αεροπλάνο για την αναζήτη­ση των λαθρομεταναστών. Στη σημερινή εποχή αυτές οι αποστολές ανατίθενται σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη (Unmanned Air Systems - UAS). 

Το κόστος πολυήμερης περιπολίας από ένα τέτοιο αεροσκάφος μπορεί να εί­ναι χαμηλότερο από το κόστος μιας ώρας πτήσεως του Ρ-3! 

Στην περιοχή μας το κάνουν συστη­ματικά η Ιταλία και το Ισραήλ, που μάλι­στα έχουν έρθει και με προτάσεις συνεργασίας στην Ελλάδα. Προτάσεις που βέ­βαια χρειάζονται προσεκτική αξιολόγη­ση προτού υιοθετηθούν, γιατί μπορεί να υποκρύπτουν και παγίδες. Διότι αν η χώρα μας δεν διαθέτει δικά της συστήματα και επαφίεται σε άλλες χώρες, τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν θα είναι μεγαλύ­τερα από αυτά που θα επιλυθούν. 

Αγκυλώσεις στη νομοθεσία για την αμυντική βιομηχανία 

ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ότι εκ του νόμου η ελληνική κυβέρ­νηση έχει υποχρέωση να στη­ρίζει την εγχώρια αμυντική βι­ομηχανία έκαναν παράγοντα του χώρου, εξ΄ αφορμής συζητή­σεων και για μια σειρά από μι­κρά εξοπλιστικά προγράμματα αλλά και των προσπαθειών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να αναβιώσει προγράμματα που εί­χαν εγκαταλειφθεί τα προηγού­μενα χρόνια. 

Πρόκειται για προγράμ­ματα με ελάχιστη προστιθέ­μενη αξία από το εξωτερικό, τα οποία θα κληθούν να φέρουν εις πέρας ελληνικά εργοστά­σια. Με τις παρούσες οικονομι­κά συνθήκες θεωρείται ότι αυτές οι κινήσεις μπορούν να απο­τελέσουν πρώτο βήμα για την εφαρμογή μιας βιομηχανικής πολιτικής στον τομέα της άμυ­νας. Άλλωστε, ο σχετικός νόμος (3978/2011) ορίζει ρητώς ότι το υπουργείο Εθνικής Άμυνας πρέπει «να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την εγκαθί­δρυση και διατήρηση μιας εγχώριας τεχνολογικής - βιομηχανικής βάσης» προκειμένου να δι­ασφαλίζεται «η ταχεία και απρό­σκοπτη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού των Ενόπλων Δυ­νάμεων». Το μεγαλύτερο πρό­βλημα που παρατηρείται αυ­τή τη στιγμή είναι η δυσπιστία που έχει διαμορφωθεί τα προ­ηγούμενα χρόνια ανάμεσα στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και στα Γενικά Επιτελεία, αφενός, και στην κρατική και ιδιωτική αμυντική βιομηχανία, αφετέ­ρου. Αν και όλοι συμφωνούν στην ανάγκη για στήριξη της ελληνικής παραγωγής, στην πρά­ξη ελάχιστα γίνονται, ενώ κορυ­φαίοι παράγοντες του στρατεύματος αναφέρουν ως σχεδόν αυτονόητο ότι, αν ένα σημαντι­κό πρόγραμμα είναι απαραίτη­το να προχωρήσει γρήγορα, δεν πρέπει να εμπλέξουν την ελλη­νική βιομηχανία στην ολοκλήρωσή του. 

Από την άλλη πλευρά, ο νόμος προβλέπει μεν τη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας, κα­τά τις άλλες διατάξεις του όμως αποτελεί μια κακή αντιγραφή ευρωπαϊκών οδηγιών που κα­θιερώνουν διαγωνιστικές διαδικασίες, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ευελιξία για αναθέ­σεις στην ελληνική βιομηχα­νία. Προβλέπονται για όλα τα προγράμματα διεθνείς διαγω­νισμοί ή διακρατικές συμφωνίες. Η ανάγκη για αναθεώρηση όλων αυτών των διατάξεων εί­ναι πλέον επιτακτική. 

(ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-10/08/2014)