«ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ»

♦ ΦΡΕΓΑΤΕΣ FREMM ΚΑΙ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ATLANTIQUE-2. 

♦ Επιλογή ενός γεωπολιτικού σχεδιασμού με πολλά επιχειρησιακά ερωτήματα. 

Η πρόσφατη ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για την υποβολή αιτήματος προς τη γαλλική με αντικείμενο τη χρονομίσθωση δύο φρεγατών και τεσσάρων αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΙ) αποτελεί μετά από πολλά χρόνια αδράνειας την πρώτη «επιθε­τική» κίνηση της Ελλάδας στον τομέα των εξοπλισμών και της διαμόρφωσης των γεω­πολιτικών της συμμαχιών....

Η δήλωση του Γάλλου προέδρου, Φρανσουά Ολάντ, στην Αθήνα ότι «τα κοιτάσματα πρέπει πρώτα να βρεθούν και στη συνέχεια να τύχουν εκμε­τάλλευσης, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θά­λασσας και το Διεθνές Δίκαιο. Αν η Γαλλία μπορέσει να συμμετάσχει στην εκμετάλλευ­ση αυτών των κοιτασμάτων, θα το πράξει» αποτυπώνει τη νέα πραγματικότητα όσον αφορά στο γεωπολιτικό και οικονομικό μέλλον της Ελλάδας. Δεδομένης της δρα­στικής περικοπής των αμυντικών δαπανών, η χρονομίσθωση των μέσων αυτών από τη Γαλλία, έναντι χαμηλού τιμήματος, αποτελεί λύση ανάγκης για την ενίσχυση του ελληνι­κού οπλοστασίου, με προϋπόθεση όμως την υλοποίηση των υπαρχόντων ναυπηγικών προγραμμάτων του Πολεμικού Ναυτικού. 

Αν και ο τύπος των πλοίων και των αερο­σκαφών που ζητήθηκαν από τη Γαλλία δεν αναφέρθηκε από τον κυβερνητικό εκπρό­σωπο, Σίμο Κεδίκογλου, η πιο πιθανή επιλογή είναι οι φρεγάτες FREMM και τα ΑΦΝΣ Atlantique-2. 

Οι φρεγάτες τύπου FREMM, κλάσης Aquitaine 

Το γάλλο-ιταλικό πρόγραμμα ναυπήγη­σης των φρεγατών FREMM περιλαμβάνει σε πρώτη φάση έντεκα φρεγάτες για το γαλλικό Ναυτικό, δέκα για το ιταλικό Ναυτικό και μία για το μαροκινό Ναυτικό. Σύμφωνα με ανε­πιβεβαίωτες πληροφορίες, τα πλοία που η Ελλάδα θα παραλάβει πρόκειται να παραδο­θούν από τα γαλλικά ναυπηγεία το Μάιο του 2015 και τον Ιανουάριο του 2016 αντίστοιχα, ενώ θα ακολουθήσει μια περίοδος επιπλέον τεσσάρων πέντε μηνών μέχρι την ένταξή τους στη δύναμη του Π.Ν κατά το υπόδειγμα του γαλλικού Ναυτικού. Σε μελλοντικό στά­διο θα υλοποιηθεί και το πρόγραμμα ναυπήγησης των ελληνικών FREMM. 

Η γαλλική έκδοση των FREMM έχει μή­κος 142 μέτρα, πλάτος 19,5 μέτρα βύθισμα 7,2 μέτρα και εκτόπισμα με πλήρες φορτίο 6.037 τόνους. Η μέγιστη ταχύτητα του πλοίου φτάνει τους 27,5 κόμβους και η εμβέλειά του τα 6.000 ν.μ, με ταχύτητα 15 κόμ­βους. Το πλήρωμά του αποτελείται από 106 άτομα χάρη στον υψηλό του αυτοματισμό. Το πλοίο είναι εξοπλισμένο με το ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών 3D HERAKLES, το οποίο μπορεί να εντοπίσει εναέριους στόχους μεγέθους μαχητικού στα 150 χλμ. και εναέριους στόχους μεγάλου μεγέθους στα 250 χλμ. Το ραντάρ έχει δυνατότητα επεξεργασίας 500+ εναέριων στόχων με ταυτόχρο­νη εμπλοκή 16 από αυτούς με τα αντιαεροπορικά βλήματα ASTER-15/30 που μπορεί να φέρει το πλοίο. Επιπλέον, οι γαλλικές FREMM διαθέτουν το παθητικό σύστημα περιμετρι­κού εντοπισμού στόχων IRST Artemis, σύ­στημα ESM, το σόναρ κύτους UMS-4410 CL, το ρυμουλκούμενο σόναρ UMS-4249 CAPTAS4, το σύστημα παρεμβολών Sigen, εκτοξευτές αντιμέτρων NGDS, το σύστη­μα αντιμέτρων τορπιλών SLAT, το Σύστημα Ελέγχου Πυρός Πυροβόλων Najir και το Σύ­στημα Διαχείρισης Μάχης (ΣΔΜ) SETIS. 

Ο οπλισμός της έκδοσης GREMM του γαλ­λικού Ναυτικού περιλαμβάνει το προωραίο πυροβόλο Super Rapid των 76/62 χλστ., δύο προωραίους οκταπλούς κάθετους εκτοξευτές SYLVER Α-43 με αντιαεροπορικά βλήματα ΑSTER-15 (εμβέλειας 1,7-30 χλμ.) και δύο κάθετους οκταπλούς εκτοξευτές SYLVER Α-70, οι οποίοι μπορούν να φέρουν τα αντιαεροπορικά βλήματα ASTER-15 και ASTER-30 (εμβέλειας 3-120χλμ), και τα υποστρατηγικά βλήματα cruise SCALP NAVAL (εμβέλειας 1.000 χλμ). Επιπλέον, οι γαλλικές FREMM διαθέτουν 8 βλήματα επιφανείας - επιφανείας ΜΜ-40 BlockIII Exocet, δύο τη­λεχειριζόμενα πυροβόλα Narwahl των 20 χλστ., τέσσερις τορπιλοσωλήνες με αναχορηγία 19 τορπίλες MU90/IMPACT, ενώ τέλος το πλοίο διαθέτει ένα ελικόπτερο ΝΗ90. 

Αεροσκάφος Ναυτικής Συνεργασίας Atlantique-2 

Το συγκεκριμένο αεροσκάφος αποτελεί τον κορμό του εναέριου στόλου ανθυπο­βρυχιακού πολέμου και επιτήρησης του γαλλικού Ναυτικού. Το πρώτο Atlantique -2 παραδόθηκε το 1989, ενώ 22 αεροσκάφη από τα 28 που είχαν παραγγελθεί στη δε­καετία του 1980 παραμένουν σήμερα σε υπηρεσία εκ των οποίων τα 18 πρόκειται να εκσυγχρονιστούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέντε Atlantique -2 συμμετέχουν στις επιχειρήσεις στο Μάλι καλύπτοντας τον το­μέα της συλλογής πληροφοριών. 

Όσο για το Atlantique -2 πρόκειται για αε­ροσκάφος μήκους 31,7 μέτρων, με άνοιγμα πτερύγων 37,5 μέτρα και μέγιστο βάρος απογείωσης 46 τόνους. Το αεροσκάφος δια­θέτει δύο κινητήρες turboprop Rolls Royce/Snecma Tyne Rty.20Mk21 με απόδοση 6.220 ίππων έκαστος οι οποίοι επιτρέπουν στο αε­ροσκάφος να πετύχει μέγιστη ταχύτητα 648 χλμ./ώρα, ταχύτητα πλεύσης 315 χλμ./ώρα και επιχειρησιακή οροφή 9.145 μέτρα. Το αεροσκάφος διαθέτει αυτονομία η οποία φτάνει τις 18 ώρες και εμβέλεια άνω των 9.000 χλμ. Αν και παλαιάς τεχνολογίας, οι αισθητήρες του αεροσκάφους επιτρέπουν στο Atlantique-2 να πραγματοποιεί αποστο­λές ανθυποβρυχιακού αγώνα επιτήρησης, προσβολής στόχων επιφανείας συλλογής πληροφοριών, έρευνας και διάσωσης κ.λ.π. 

Πιο αναλυτικά, οι αισθητήρες του Atlantique-2 περιλαμβάνουν το ραντάρ έρευνας Iguane, που είναι τοποθετημένο εντός θόλου κάτω από το πιλοτήριο του αε­ροσκάφους ώστε να παρέχει κάλυψη 360 μοίρες. Το συγκεκριμένο ραντάρ μπορεί να εντοπίσει περισκόπιο υποβρυχίου στα 30 ν.μ. και περιπολικό σκάφος στα 60 ν.μ. Επιπλέον, το Atlantique-2 διαθέτει στο ρύγ­χος τη σταθεροποιημένη θερμική κάμερα Tango. Για την πραγματοποίηση ανθυπο­βρυχιακών αποστολών και προσβολής στόχων επιφανείας είναι εξοπλισμένο με το ΣΔΜ Loti, στο οποίο ολοκληρώνονται, εκτός από τους παραπάνω αισθητήρες το σύστημα ESM ARAB-13, το σύστημα επε­ξεργασίας ακουστικών ιχνών ηχοσημαντήρων DSAX-1 SADANG και το σύστημα εντο­πισμού υποβρυχίων MAD Crouzet DHAX-3. Η σύνθεση του πληρώματος του αεροσκά­φους περιλαμβάνει δύο πιλότους έναν μη­χανικό, ένα συντονιστή του ΣΔΜ και πέντε χειριστές αισθητήρων. Το Atlantique-2 δια­θέτει έναν εσωτερικό χώρο και 2+2 σημεία ανάρτησης οπλισμού στις πτέρυγες με δυ­νατότητα μεταφοράς φορτίου βάρους 3,5 τόνων. Στον εσωτερικό χώρο μεταφοράς οπλισμού το αεροσκάφος μπορεί να μετα­φέρει συνδυασμούς φορτίων, αποτελούμε­να από βόμβες βυθού, πυραύλους αέρος - επιφανείας ΑΜ-39 Exocet και τορπίλες ΜΚ46/ΜU90. 

Συμπεράσματα - σχόλια 

Η χρονομίσθωση των παραπάνω μέσων από την Ελλάδα εμπεριέχει πλεονεκτήμα­τα αλλά και σημεία που αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής. Πρώτα απ΄ όλα η απόκτηση των Atlantique-2 αποτελεί ίσως το πιο άμεσο υλοποιήσιμο πρόγραμμα, αφού η εκπαί­δευση των πληρωμάτων και των μηχανικών μπορεί να ολοκληρωθεί σε τρεις με έξι μή­νες. Αν και ο εξοπλισμός των Atlantique-2 δεν αντιπροσωπεύει την αιχμή της τεχνολογίας πρόκειται για ένα δοκιμασμένο σύ­στημα που θα μείνει σε υπηρεσία στο γαλ­λικό Ναυτικό μέχρι το 2030. Αυτό όμως που θα πρέπει να διευκρινιστεί είναι το χρονικό διάστημα που τα αεροσκάφη αυτά θα πα­ραμείνουν σε ελληνική υπηρεσία διότι σε μία πενταετία θα απαιτηθεί ο εκσυγχρονι­σμός τους σύμφωνα με το γαλλικό πρό­γραμμα που έχει ήδη ξεκινήσει. 

Όσον αφορά στις φρεγάτες FREMM, εάν τελικά η πληροφορία για παράδοση των πλοίων στην Ελλάδα το 2016 επαληθευτεί, αυτό σημαίνει ότι το Π.Ν θα πρέπει να καλύ­ψει τις αποσυρόμενες μονάδες του, με την ολοκλήρωση της ναυπήγησης των τριών πυραυλακάτων ΡΙΤΣΟΣ (Ρ71), ΒΛΑΧΑΚΟΣ (Ρ72) και ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ (Ρ73). Ανάλογο ζήτημα τίθεται και για την ολοκλήρωση της ναυπήγησης των 3 υποβρυχίων Type-214 και του εκσυγχρονισμένου Type-209/1200 ΑΙΡ. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να λησμονη­θεί το πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής των 4 φρεγατών ΜΕΚ0-200 ΗΝ, οι οποίες αν δεν αναβαθμιστούν, κινδυνεύ­ουν με απαξίωση μετά από μερικά χρόνια. 

Ακόμη όμως και η επιλογή της γαλλικής έκδοσης της FREMM εμπεριέχει ζητήματα που χρήζουν διευκρίνισης Πρώτα απ' όλα οι γαλλικές FREMM διαθέτουν εκτοξευτές SYLVER Α-43, οι οποίοι δεν μπορούν να φέ­ρουν τα βλήματα ASTER-30 που επιθυμεί το Π.Ν για να μπορεί να αναχαιτίζει στόχους σε μεγάλες αποστάσεις. Τα βλήματα αυτά μπο­ρούν να εκτοξευτούν από τους 16 SYLVER Α-70 που διαθέτουν οι FREMM της γαλλι­κής έκδοσης όμως και πάλι ο αριθμός των προς χρήση βλημάτων θα είναι κάτω των 16, αφού ορισμένοι από τους εκτοξευτές SYLVER Α-70 θα δεσμευτούν για τα βλήματα cruise SCALP NAVAL. Συνέπεια αυτών είναι ο περιορισμός των μεταφερόμενων ASTER-30 στην καλύτερη των περιπτώσεων σε 12 μό­λις βλήματα αριθμός σαφώς χαμηλότερος από την απαίτηση του Π.Ν, που είχε ζητήσει 24 βλήματα ASTER-30. Επομένως το Π.Ν θα πρέπει να διευκρινίσει εάν τα πλοία που θα μας μισθώσουν οι Γάλλοι θα διαθέτουν εκτοξευτές SYLVER Α-43 ή SYLVERΡ Α-50, οι οποίοι σχεδιάστηκαν γιο να φέρουν πρωτίστως τα βλήματα αεράμυνας περιοχής ASTER-30. 

Δύο ακόμη σημαντικά ζητήματα που μένουν αναπάντητα είναι, πρώτον, εάν τα μισθωμένα πλοία θα επιστραφούν τελικά στο γαλλικό Ναυτικό, αφού η διαμόρφω­ση του εξοπλισμού των FREMM που είχε ζητήσει το Π.Ν διαφέρει σημαντικά από τη γαλλική έκδοση, και, δεύτερον, ποια θα εί­ναι η συμμετοχή της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας η οποία προσδοκούσε την «ανάστασή» της μέσα από το ναυπηγικό πρόγραμμα των ελληνικών FREMM.

  

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗ 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-28/2-Ο6/3/2013)