Βάζουν στο ράφι την ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο

■ Κατ' απαίτηση των Αμερικανών και κάτω από τη στρατιωτική απειλή της Αγκυρας, ανοίγουν τον δρόμο στην Τουρκία να κατοχυρώσει διεκδικήσεις ανάμεσα σε Ρόδο και Καστελόριζο.

■ Για περισσότερο από ένα κρίσιμο εξάμηνο σιώπησε η τρικομματική κυβέρνηση. 

■ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ 5033. Ο χάρτης παρουσιάζει το θαλάσσιο οικόπεδο με την ονομασία 5033 και έχει δημοσιευθεί στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως την άνοιξη του 2012. Η εν λόγω περιοχή βρίσκεται στα 11 μίλια ανατολικά της Ρόδου και 6 μίλια νότια του Καστελόριζου, «εξαφανίζοντας», την ελληνική οικονομική ζώνη στην περιοχή. Η ελληνική πλευρά παρακολούθησε σιωπηλή την τουρκική χαρτογράφηση της περιοχής χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τα οδυνηρά διδάγματα του παρελθόντος: Με μια ανάλογη δημοσίευση στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως τον χειμώνα του 1973, χαρτών με θαλάσσιες περιοχές βορειανατολικά της Λέσβου, τις οποίες η Τουρκία παραχωρούσε για έρευνες στην τουρκική εταιρεία πετρελαίου, ξεκίνησε το γαϊτανάκι των τουρκικών αμφισβητήσεων, οι οποίες μετέτρεψαν τελικά ολόκληρο το Αιγαίο σε γκρίζα -και υπό αμερικανική εποπτεία- ζώνη. 

Κατ' απαίτηση των Αμερικανών και κάτω από την πιεστική στρατιωτική απειλή της Άγκυρας, η τρικομματική κυβέρνηση υπό τον Α. Σαμαρά τοπο­θετεί στο ράφι το ζήτημα της Αποκλειστικής Οι­κονομικής Ζώνης στη Μεσόγειο, επιτρέποντας στην Τουρκία να κατοχυρώσει τις διεκδικήσεις της στις θαλάσσιες περιοχές ανάμεσα σε Ρόδο και Καστελόριζο... 

Οι… βροντερές φωνές με τις οποίες ο πρωθυπουργός και κάποιοι από τους στενότερους συνεργάτες του διακήρυτταν τη βούληση της κυβέρνησης να ανακηρύξει την Ελληνική Απο­κλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) μετατράπηκαν σε «γλυκούς ψιθύρους» κατευνασμού της Τουρκίας, λίγο πριν από την επίσκεψη που πραγματοποίησε προ δεκαπενθημέρου στην Κωνσταντινούπολη ο πρωθυπουργός. Στην εν λόγω επίσκεψη πραγματοποιήθηκε κοινό ελ­ληνοτουρκικό συμβούλιο και υπογραμμίστη­καν οι δυνατότητες ελληνοτουρκικής οικονο­μικής συνεργασίας (απογράφησαν μάλιστα και μια ντουζίνα συμφωνιών) παρά το γεγονός ότι από τον Απρίλη του 2012, η τουρκική πλευρά είχε προχωρήσει σε μια σαφή κίνηση αμφισβή­τησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και συγκεκριμένα του δικαιώματος ελληνικών κατοικημένων νησιών (όπως η Ρόδος και το Καστελόριζο) να έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. 

Η σοβαρή αυτή τουρκική κίνηση είχε πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής ελληνικής περιόδου τον Μάη του 2012 με τη δημοσίευση στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβέρνησης χαρτών με θαλάσσιες περιοχές οι οποίες παραχωρήθηκαν στην τουρκική πετρε­λαϊκή εταιρεία προς έρευνες για υδρογονάνθρακες. 

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ ΟΤΙ, πέρα από ένα τυ­πικό διάβημα, η ελληνική πλευρά (όχι μόνον η κυβέρνηση, αλλά και τα κόμματα) σιώπησε για περισσότερο από ένα εξάμηνο. Ήταν η εποχή των διαβουλεύσεων του παρασκηνίου. Σε αυτό το διάστημα, σύμφωνα με πληροφορί­ες της εφημερίδας «6μέρες», η ελληνική κυβέρ­νηση είχε λάβει σαφείς αμερικανικές προειδο­ποιήσεις να μην προχωρήσει στην ανακήρυξη της ΑΟΖ στην περιοχή της Μεσογείου, γιατί θα διακινδύνευε τη στρατιωτική τουρκική αντί­δραση. 

Κατόπιν των «πιεστικών» αμερικανικών προει­δοποιήσεων, η ελληνική κυβέρνηση αναζήτη­σε τρόπους απεμπλοκής από το αδιέξοδο στο οποίο την είχαν οδηγήσει οι λεονταρισμοί και η έλλειψη στοιχειώδους διπλωματικής προετοι­μασίας που απαιτούν κινήσεις ύψιστης σημασί­ας, όπως είναι η ανακήρυξη ΑΟΖ σε μια περιοχή σαν την Ανατολική Μεσόγειο. 

Η τακτική απεμπλοκής που επελέγη ήταν να κατατεθεί στον ΟΗΕ ελληνική ρηματική δια­κοίνωση με τις θέσεις της Αθήνας για την ΑΟΖ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Έπειτα από αυτήν τη ρηματική διακοίνωση, η οποία περιγράφει -χωρίς χάρτες- τις συντεταγμένες της ελληνικής ΑΟΖ στην περιοχή, πραγματο­ποιήθηκε η επίσκεψη Σαμαρά στην Κωνσταντι­νούπολη και το κοινό ελληνοτουρκικό υπουρ­γικό συμβούλιο, προκειμένου να προβληθεί η (ψευδής) εικόνα των ανέφελων σχέσεων των δύο γειτονικών χωρών. 

Όμως την περασμένη Δευτέρα, η τουρκική πλευρά κατέθεσε και αυτή στον ΟΗΕ τη δική της ρηματική διακοίνωση με τις θέσεις της για την περιοχή. Σύμφωνα με τις θέσεις της Άγκυρας: 

• Οι άδειες που έδωσε τον περασμένο Μάη στην κρατική τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤΡΑΟ) αφορούν περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που βρίσκονται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, όπου η Τουρκία έχει πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα έρευνας και εξόρυξης των φυσικών πηγών. 

Η ΣΑΦΕΣΤΑΤΗ ΑΝΤΊΛΗΨΗ της Τουρκίας για την κυριαρχία στην περιοχή αποτυπώνεται πα­ραστατικά στο οικόπεδο 5033. Το εν λόγω οικό­πεδο, όπως περιγράφεται στον χάρτη (ο οποίος δημοσιεύτηκε στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως) εφάπτεται με το όριο των ελλη­νικών χωρικών υδάτων, καθώς απέχει 6 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο ενώ σε άλλο σημείο της οριογραμμής του φτάνει σε απόσταση 11,22 ναυτικών μιλίων από τις ακτές της Ρόδου. 

Με άλλα λόγια, αυτό που περιγράφει ο τούρκι­κος χάρτης είναι η εξαφάνιση της ελληνικής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο και η υπογράμμιση της τουρκικής άποψης ότι τα ελληνικά νησιά (από το Αιγαίο μέχρι και το Καστελόριζο) δεν έχουν δικαιώματα οικονομικής ζώνης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τουρκική πλευρά προβάλλει τις διεκδικήσεις της σε μια χρονική περίοδο που η Ελλάδα είναι οικονομικά κατεστραμμένη και η ίδια υλοποιεί ένα τρομακτι­κό εξοπλιστικό πρόγραμμα, διεκδικώντας τον ρόλο της περιφερειακής υπερδύναμης. Κατόπιν τούτων, η ελληνική κυβέρνηση (τα κόμματα και γενικότερα η χώρα) βρίσκονται ήδη ενώπιον μιας δύσκολης ερώτησης η οποία, αν και δεν έχει διατυπωθεί ακόμη δημόσια, πλα­νάται στην ατμόσφαιρα ως πιθανότατο ενδεχό­μενο Τι θα πράξει η όποια ελληνική κυβέρνηση όταν η Τουρκία αποφασίσει να πραγματοποιή­σει έρευνες εντός της ελληνικής ΑΟΖ δίπλα από Ρόδο και Καστελόριζο; 

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΛΑΚΑ 

(6 ΗΜΕΡΕΣ-15/3/2013)