ΕΘΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΛΟΙΟ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗ 

Μια από τις βασικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που δοκιμάζει την Ελλάδα είναι η επι­κράτηση στον ελληνικό λαό ενός κλίματος απογοήτευσης, ηττοπάθειας και μιζέριας. Όσο και να μην θέλουμε να το πιστέψουμε, η πραγματική αλλαγή προς το καλύτερο για τη χώρας μας δεν πρόκειται να προέρθει από τις πρωτοβουλίες των εταίρων μας στην ΕΕ. Η λύση θα έρθει από εμάς από την αποφασιστικότητά μας να κάνουμε τη χώρα μας να παράγει ξανά όπως παλιά. 

Σε αυτό το πνεύμα της ανασύνταξης της... οικονομίας μας, κινείται και η προσπάθεια του Τομέα Ναυπηγικής και Ναυτικής Μηχανολογίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (ΤΝΝΜ/ΣΝΔ), ο οποίος στις 3 Ιουνίου έθε­σε επίσημα προς συζήτηση το θέμα της σχεδίασης και ναυπήγησης του Εθνικού Πολεμικού Πλοίου. Το μήνυμα της ημερί­δας ήταν σαφές: χρειάζεται και μπορεί η Ελλάδα να σχεδιάσει και να ναυπηγήσει μία φρεγάτα, η οποία θα αποτελέσει τον κορμό του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) στις επόμενες δεκαετίες. Κι όλ' αυτά κόντρα στις προσπάθειες αφοπλισμού της χώρας από το επίσημο κράτος και την τρόικα 

Θα έχει Στόλο η Ελλάδα το 2020; 

Όσοι πιστεύουν ότι η χώρα μας δεν χρειά­ζεται πολεμικά πλοία διότι διαθέτει έναν ισχυρό στόλο από 13 φρεγάτες θα πρέπει να σκύψουν πάνω από τα αλάθητα στοι­χεία και να μελετήσουν την πραγματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το ΠΝ. Όπως ανέφερε σε πρόσφατη τηλεο­πτική εκπομπή ο Επίτιμος Αρχηγός Στόλου, Αντιναύαρχος Κ. Μαζαράκης Αινιάν, το με­γαλύτερο μέρος του Στόλου του ΠΝ θα έχει απαξιωθεί στα τέλη της τρέχουσας δεκαε­τίας λόγω της μεγάλης ηλικίας των περισσότερων φρεγατών που διαθέτει. Ουσιαστικά στα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας το ΠΝ θα διαθέτει μόνο 4 κυρίες αξιόμαχες μεγάλες μονάδες επιφανείας, λόγω της αναγκαστι­κής απόσυρσης των 9 από τις 13 φρεγάτες που αυτή τη στιγμή διαθέτει, αφού τα πλοία αυτά, οι 9 φρεγάτες τύπου Standard θα έχουν συμπληρώσει σαράντα χρόνια υπηρεσίας. Από τα 9 πλοία τύπου Standard που το ΠΝ διαθέτει σήμερα τα 6 υποβλήθηκαν σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού (παραδόθηκαν την περίοδο 2006-2010), ώστε να παραμείνουν αξιόμαχα μέχρι τα τέλη της δε­καετίας, ενώ τα υπόλοιπα προβλέπεται να αποσυρθούν σταδιακά. Επομένως, με ποιες νέες μονάδες θα μπορέσει το ΠΝ να καλύ­ψει την οροφή που έχει οριστεί και η οποία κυμαίνεται μεταξύ 12-14 μεγάλων μονάδων επιφανείας; Πώς θα μπορέσει το ελληνικό κράτος να ναυπηγήσει 8-10 νέες φρεγάτες με χαμηλό κόστος στα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας με τον αμυντικό προϋπολογισμό να συρρικνώνεται μέχρι και το 2016; 

Είναι λύση οι φρεγάτες FREMM; 

Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει αντιληφθεί το τεράστιο επιχειρησιακό κενό που θα προκύψει σε εφτά χρόνια στο ΠΝ, αλλά επικεντρώνεται σε γεωπολιτικούς ελιγμούς οι οποίοι συν­δυάζουν τη συνεργασία της Γαλλίας για την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της ελληνικής ΑΟΖ με την παράλληλη μίσθωση 2 φρεγατών FREMM. Οι γαλλικές φρεγάτες εκτιμάται ότι θα είναι διαθέσιμες την περίο­δο 2016-2017 και όπως είναι γνωστό, δεν θα διαθέτουν τη διαμόρφωση που είχε ζητήσει το ΠΝ για την πραγματοποίηση αποστολών αεράμυνας περιοχής. Θεωρητικά τα πλοία αυτά θα αναλάβουν την προστασία των υποδομών άντλησης φυσικού αερίου και πετρελαίου στην ελληνική ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, όποτε η κυβέρ­νηση αποφασίσει να την ανακηρύξει και εφόσον τα κοιτάσματα αυτά συμφέρει να εξορυχθούν, δεδομένης της εκτιμώμενης πτώσης της τιμής του φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια λόγω της αύξησης της πα­ραγωγής του σχιστολιθικού αέριου. 

Αν, πάλι, οι 2 FREMM πρόκειται να αξιο­ποιηθούν για την αντιαεροπορική προ­στασία των υποδομών άντλησης που θα κατασκευαστούν νοτιοδυτικά της Κρήτης τότε πρόκειται για μια τεράστια δαπάνη με περιορισμένη απόδοση, αφού και το ετήσιο κόστος ενοικίασης τους είναι υπέ­ρογκο (περίπου 100 εκατ. ευρώ). Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η ευρύτερη περιοχή νότια και δυτικά της Κρήτης καλύπτεται από την ομπρέλα 66 μαχητικών F-16 C/D Block52+/ Block52+Adv και 34 F-4E AUP. Επιπλέον, την ευρύτερη περιοχή της Κρήτης επιτηρούν δυο ραντάρ 30 αεράμυνας, ενώ μελλοντικά θα εγκατασταθεί ραντάρ 3D Εντοπισμού Πολλαπλών Βλημάτων (MMTR). Φυσικά, δεν θα πρέπει να αγνοηθεί η ύπαρξη στο νησί και των 2 πυροβολαρχιών S-300PMU-1, οι οποίες μπορούν να αναχαιτίζουν στόχους σε απόσταση 150 χλμ. Επομένως, υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, όπου οι ετήσιες λειτουργικές δαπάνες του ΠΝ είναι περίπου 150 εκατ. ευρώ. και με δεδομένη τη σταδιακή απόσυρση των φρεγατών τύπου Standard μέσα στα επόμενα εφτά χρόνια, το ΠΝ δεν έχει την «πολυτέλεια» να δαπανά 100 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο για την ενοικία­ση μόλις 2 πλοίων, με περιορισμένες μάλι­στα δυνατότητες αεράμυνας περιοχής. 

Είναι υλοποιήσιμη λύση για το ΠΝ; 

Υπό αυτές τις συνθήκες η λύση της σχε­δίασης και ναυπήγησης Εθνικού Πολεμικού Πλοίου χαμηλού κόστους, το οποίο θα ενσωματώνει τεχνολογίες και συστήματα που το ΠΝ ήδη χρησιμοποιεί, ενώ θα μπορεί να αποτελέσει την πλατφόρμα για την ανάπτυ­ξη ελληνικών υποσυστημάτων, αποτελεί ίσως την καλύτερη επιλογή για το ΠΝ. Αυτή την πολυδιάστατη πρόκληση για την πα­τρίδα μας προσπάθησαν να αναλύσουν οι ομιλητές στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο ΤΝΝΜ/ΣΝΔ στις 3 Ιουνίου για την παρου­σίαση του συλλογικού τόμου που εξέδωσε. Βασικός στόχος είναι η διαμόρφωση μιας δεξαμενής δεδομένων, η δημιουργία των κατάλληλων εργαλείων για την κριτική επε­ξεργασία τους και, τέλος η ανάπτυξη μιας ορθολογικής μεθόδου για την επίλυση του προβλήματος. Για το σκοπό αυτό δημιουρ­γήθηκε βήμα διαδικτυακού διαλόγου στο tnnmforum.blogspot.gr, όπου οι ενδιαφε­ρόμενοι θα μπορούν να διατυπώσουν και να ανταλλάξουν απόψεις. Στο μεγαλύτερο ίσως ναυπηγικό εγχείρημα της Ελλάδας μπορούν να συμμετάσχουν το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και άλλα πανεπιστήμια της χώρας, η ΣΝΔ, στελέχη του ΠΝ, μελετη­τές και σύμβουλοι ναυπηγοί μηχανικοί κα­θώς και η εγχώρια ναυπηγική και ευρύτερα αμυντική βιομηχανία. Κατά τη διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκε η πρόταση της φρεγάτας Als 100, η σχεδίαση της οποίας βρίσκεται στην αρχική της φάση, γεγονός που προσδίδει χρονικό πλεονέκτημα σ' ένα μελλοντικό ναυπηγικό πρόγραμμα βασι­σμένο στο συγκεκριμένο πλοίο. 

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της σχεδιαστικής ομάδας, το ναυπηγικό πρόγραμμα του Εθνικού Πολεμικού Πλοίου θα μπο­ρούσε να χωριστεί σε τρεις φάσεις. 

Η πρώτη φάση, διάρκειας είκοσι τεσσά­ρων μηνών, περιλαμβάνει την οριστικο­ποίηση των βασικών χαρακτηριστικών του πλοίου, την επικαιροποίηση της αρχικής σχεδίασης και την πραγματοποίηση της βασικής σχεδίασης. Εάν υιοθετηθεί η σχε­δίαση της Als 100 χωρίς τροποποιήσεις η χρονική περίοδος της φάσης αυτής περιο­ρίζεται σημαντικά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις το συνολικό κόστος της σχεδίασης του πλοίου υπολογίζεται στα 20 εκατ. ευρώ και σε αυτή θα απασχοληθούν δεκάδες Έλληνες τεχνικοί επιστήμονες. Παράλληλα με τη σχεδίαση, η ελληνική αμυντική βιο­μηχανία θα μπορούσε να αναπτύξει σειρά υποσυστημάτων, καθώς και τμήμα από το πακέτο του ηλεκτρονικού εξοπλισμού του πλοίου. Η χρηματοδότηση της σχεδίασης της φρεγάτας καθώς και της ανάπτυξης των υποσυστημάτων της από την ελληνική βιομηχανία μπορεί να υλοποιηθεί με την αξιοποίηση τμήματος των 290 εκατ. ευρώ των Εγγυητικών Επιστολών των μη υλοποιημένων ΑΩ που «κάθονται» στις ελλη­νικές τράπεζες. 

Η δεύτερη φάση του προγράμματος διάρκειας δεκαοχτώ μηνών, περιλαμβάνει την προετοιμασία των προμηθευτών ώστε τα επιμέρους υποσυστήματα του πλοίου να είναι έτοιμα για το ναυπηγείο. 

Η τρίτη φάση του προγράμματος διάρκειας πέντε ετών, περι­λαμβάνει τη ναυπήγηση, την πραγματοποίη­ση των δοκιμών και την παράδοση στο ΠΝ. Το κόστος ναυπήγησης ενός Εθνικού Πολεμι­κού Πλοίου βασισμένου στην Als 100 κυμαί­νεται από 300 έως 350 εκατ. ευρώ ανάλογα με τον οπλισμό που θα φέρει. Σημειώνεται ότι, λόγω της σπονδυλωτής της σχεδίασης, η ελληνική φρεγάτα μπορεί να εξοπλιστεί με περισσότερα και πιο εξελιγμένα συστήματα σε μεταγενέστερο χρόνο, περιορίζοντας έτσι το αρχικό κόστος απόκτησης του πλοίου. Έτσι το κόστος ναυπήγησης 4 πλοίων σε μια περίοδο δώδεκα ετών, με την παράδοση του δεύτερου πλοίου σε δεκαοχτώ μήνες από το πρώτο και τη διατήρηση αυτού του ρυθμού για τα υπόλοιπα δύο πλοία θα κυμαίνεται σε γενικές γραμμές μεταξύ 96 και 112 εκατ. ευρώ ανά έτος. 

Τέλος εφόσον επιθυμούμε τη στενή συνεργασία των Γάλλων για την υλοποίηση των γεωπολιτικών μας επιδιώ­ξεων, θα μπορούσαμε, αντί για τις FREMM που μaς προσφέρουν σήμερα οι Γάλλοι, να επιλέξουμε την τεχνολογική συνεργασία της ελληνικής βιομηχανίας στην ανάπτυξη και ναυπήγηση των FREMM-ER εξοπλισμέ­νων με το νέο ραντάρ SF-500 της Thales που αποτελούν την έκδοση του γαλλικού πλοίου για την κάλυψη των αναγκών αεράμυνας περιοχής και οι οποίες θα ναυπηγηθούν στα τέλη της δεκαετίας. 

Σε γενικές γραμμές λύσεις υπάρχουν, μα­κροχρόνιος σχεδιασμός και πολιτική βού­ληση υπάρχουν; 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-13/06-19/06/2013)