Η ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΨΥΛΟΥ 

Μπορεί να ήταν ακριβό, αλλά το κασκόλ που φορούσε ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών στη συνεδρίαση του Eurogroup της 11ης Φεβρουαρίου έγινε... σύμβολο αντίστασης στην Πορτογαλία. Οι χιλιάδες διαδηλωτές που συγκε­ντρώθηκαν την προηγούμενη Κυριακή στο κέντρο της Λισαβόνας για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στην ελληνική κυβέρνηση φορούσαν στην πλειοψηφία τους «κασκόλ αλά Βαρουφάκη», όπως έγραψε χαρακτηριστικά η εφημερίδα Publico. «Φόρεσα το ίδιο κασκόλ για να διαμαρτυρηθώ για τη χυδαία πολιτική προπαγάνδα που έχουν εξαπολύσει εναντίον της Ελλάδας», λέει η νεαρή Κριστίνα Παϊσάου. «Είναι εντελώς παράλογο, γελοίο και θλιβερό να επιτίθενται με τέτοιο τρόπο κατά της Ελλάδας», προσθέτει. 

Η διαδήλωση στη Λισαβόνα -μια από τις δεκάδες που πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρο­να σε όλη ...
την Ευρώπη με κεντρικό σύνθημα «Η ελπίδα ενάντια στη λιτότητα»- οργανώθη­κε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι συμμετέχοντες ανήκαν σε όλο το πολιτικό φάσμα της χώρας. «Στηρίξτε τους Έλληνες. Επιστάτρια Μέρκελ, άφησε ήσυχη την Ελλά­δα», προέτρεπε από τα μεγάφωνα η Μαριάνα Μορτάγκουα, βουλευτής του Μπλόκο της ΑριστερΆς και γνωστή μπλόγκερ στη Λισα­βόνα. Οι διαδηλωτές εξέφρασαν επίσης με κάθε τρόπο -ακόμη και με άσεμνα συνθήμα­τα- την οργή τους για τον δεξιό Πρόεδρο της Πορτογαλίας, Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα, που πριν από λίγες μέρες καταφέρθηκε με σκαιό τρόπο κατά της ελληνικής κυβέρνησης. «Ο Καβάκο πρέπει να ντρέπεται. Δεν είναι δυνατόν να υποστηρίζει αυτή τη φρικτή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί σε όλη την Ευρώπη»... 

Η «χολή» του... Αννίβα 

«Χολή» έσταζε για την Ελλάδα ο δεξιός Πρόεδρος της Πορτογαλίας. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει ό,τι την ευχαριστεί», είπε ο Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα, παίρνοντας σαφώς τη θέση της Άνγκελα Μέρκελ και του Βερο­λίνου στη διαμάχη με την ελληνική κυβέρ­νηση. «Πολλά εκατομμύρια ευρώ έφυγαν από τις τσέπες των Πορτογάλων φορολογουμένων για να πάνε στην Ελλάδα», ισχυρίστηκε προ­κλητικά ο δεξιός Πρόεδρος. Οργισμένη ήταν η αντίδραση των Πορτογάλων Σοσιαλιστών. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Κάρλος Σέζαρ, κατηγόρησε τον Πρόεδρο της χώρας ότι ταπεινώνει τον ελλη­νικό λαό με τις δηλώσεις αυτές, δείχνοντας ότι ενεργεί ουσιαστικά ως κομματάρχης του κυβερνώντος δεξιού (κατ' όνομα) Σοσιαλδη­μοκρατικού Κόμματος. 

Την ανθελληνική σκυτάλη πήρε όμως αμέ­σως ο επίσης δεξιός πρωθυπουργός της χώ­ρας, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, ο οποίος, ούτε λίγο ούτε πολύ, αξίωσε από την ελληνική κυβέρνη­ση να συνεχίσει στον δρόμο της λιτότητας που χάραξε ο ομοϊδεάτης του Αντώνης Σαμαράς! Ο Κοέλιο δεν δίστασε, μάλιστα, να συμβουλεύ­σει την ελληνική κυβέρνηση να ξεχάσει τα περί διαγραφής ή αναδιάρθρωσης του χρέους... 

«Φυσιολογική» η αντίδραση του δεξιού πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, που μετρά πλέον μήνες στην ηγεσία της χώρας, καθώς είναι βέβαιο ότι θα σαρωθεί στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου. Έχοντας εφαρμόσει σκληρή μνημονιακή πολιτική λιτότητας από το 2011 που ανέλαβε την πρωθυπουργία, ο Πάσος Κοέλιο κατανοεί ότι αν η ελληνική κυβέρνηση πετύχει στην πολιτική κατά της λιτότητας που έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει, τα παλιρροϊκά κύματα θα φτάσουν μέχρι την Πορτογαλία. Και ο Κοέλιο θα έχει την τύχη του Έλληνα τέως ομολόγου του, Α. Σαμαρά. 

Με λύσσα, λοιπόν, θα αντιδράσει η δεξιά κυ­βέρνηση της Πορτογαλίας (όπως και της Ισπα­νίας και της Ιρλανδίας) σε κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης Τσίπρα να περάσει φιλολαϊκά μέτρα στην Ελλάδα, καθώς έτσι θα δουν και οι Πορτογάλοι ψηφοφόροι ότι υπάρχει εναλλα­κτική βιώσιμη λύση στη λιτότητα. Όπως χαρακτηριστικά γράφει η εφημερίδα Publico, «ο Πάσος Κοέλιο έχει μπερδευτεί από την ξαφνική τροπή που πήραν τα γεγονότα στην Ελλάδα. Για τα δεδομένα της Ευρώπης η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή επανάσταση, καθώς αφορά σε ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό. Η παλιά Ευρώπη χρειάζεται τη μεταμορφωτική δύναμη αυτής της επανάστασης». 

Όλοι εναντίον του Κοέλιο 

Οι επιθέσεις του Κοέλιο κατά της νέας ελλη­νικής κυβέρνησης προκάλεσαν οργισμένες αντιδράσεις απ' όλο το πολιτικό φάσμα της Πορτογαλίας. Τριάντα δύο προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, της επιστήμης και του πολιτισμού κάλεσαν με κοινή επιστο­λή τους προς τον δεξιό πρωθυπουργό της Πορτογαλίας να επανεξετάσει τη θέση του ως προς την Ελλάδα. 

«Είναι προς το συμφέρον της Πορτογαλί­ας να επιδιώξει ενεργά πολυμερή λύση στο πρόβλημα του ευρωπαϊκού χρέους. Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί για μια ευ­ρωπαϊκή συζήτηση με στόχο την ανάκαμψη των οικονομιών και την ενίσχυση της κοινω­νικής πολιτικής», τονίζεται στην επιστολή. «Η πορτογαλική κυβέρνηση, επιμένοντας ότι και στην Ελλάδα η λιτότητα θα πρέπει να μείνει αμετάβλητη, έχει επιλέξει έναν μη εποι­κοδομητικό τρόπο για την αντιμετώπιση της κατάστασης», προσθέτουν στην επιστολή τους οι υπογράφοντες, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμμα­τος Κάρλος Σέζαρ, ο Πατσέκο Περέιρα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, ο Οκτάβιο Τεχέιρα του Κομμουνιστικού Κόμματος και η Μαριάνα Μορτάγκουα του Μπλόκο. Ο δε Χοσέ Ρέις, διευθυντής του Τμήματος Οικο­νομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κοϊμπρα, που επίσης υπογράφει την επιστολή, τονίζει ότι η κρίση δεν είναι μόνο ελληνική ή πορτογαλική, αλλά ευρωπαϊκή. «Είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα, η λύση του οποίου δεν μπορεί παρά να είναι κοινή», ση­μειώνει, ενώ ο απόστρατος ναύαρχος Μέλο Γκόμες, πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτε­λείου Ναυτικού, πιστεύει ότι «η πιο επικίν­δυνη κατάσταση για την Πορτογαλία θα ήταν να απομονωθεί, υιοθετώντας μια μη εποικοδομητική προσέγγιση και στάση έναντι της Ελλάδας». 

Οι Σοσιαλιστές πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων τον Σόκρατες 

Τους τόνους στην αντιπαράθεση με τη δε­ξιά κυβέρνηση της Πορτογαλίας έχουν σηκώ­σει το τελευταίο διάστημα και οι Σοσιαλιστές, που έχουν περάσει πλέον στο αντιμνημονιακό στρατόπεδο, προσπαθώντας να αποτινάξουν από τη λαϊκή μνήμη το γεγονός ότι υπό την ηγεσία του πρώην πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες οδήγησαν το 2011 τη χώρα στο καθεστώς του Μνημονίου και στα δεινά που ακολούθησαν. Στην προσπάθεια της νέας ηγεσίας να «σβήσει» το μνημονιακό παρελ­θόν του κόμματος συνέβαλε κι η σύλληψη και φυλάκιση τον περασμένο Νοέμβριο του Σόκρατες με την κατηγορία της διαφθοράς. 

Ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός που «έδεσε» την Πορτογαλία με τα δεσμά του Μνημονίου, προκαλώντας οικονομική και κοινωνική δυστυχία στον πορτογαλικό λαό, οδηγήθηκε σι­δηροδέσμιος στα μπουντρούμια της Ασφά­λειας στη Λισαβόνα κι από κει στις φυλακές, κατηγορούμενος για φορολογική απάτη, ξέ­πλυμα χρήματος και διαφθορά. Ο Σόκρατες είχε κυβερνήσει την Πορτογαλία έξι χρόνια, από τον Μάρτιο του 2005 ως τον Ιούνιο του 2011. Έβαλε τη χώρα του στο Μνημόνιο και παραιτήθηκε το 2011, ατιμασμένος και λαο­μίσητος, με το κόμμα του να συντρίβεται εκλογικά από τη Δεξιά. Ο ίδιος, πάντως, είχε μετακομίσει στο Παρίσι και διήγε βίο πολυ­τελή. 

Η νέα ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος όχι μόνο δεν αντέδρασε καθόλου στη σύλληψη Σόκρατες, αλλά φαίνεται, μάλιστα, ότι το... καταχάρηκε. Απαλλασσόμενοι από τον Σόκρατες, οι Πορτογάλοι Σοσιαλιστές άλ­λαξαν γραμμή και έγιναν αντιμνημονιακοί, αφήνοντας μόνη της τη Δεξιά του Κοέλιο στον ρόλο του υποτακτικού των Γερμανών. Μετά τη σύλληψη Σόκρατες, το Σοσιαλιστικό Κόμμα άρχισε να ανεβαίνει στις δημοσκοπή­σεις και σήμερα προηγείται κατά 12 ποσο­στιαίες μονάδες του κυβερνώντος κόμματος. Το κόμμα παραμένει, πάντως, στον κεντρώο χώρο και οι αναλυτές αναμένουν πως εάν αναδειχθεί στην κυβέρνηση θα συνεχίσει τις πολιτικές δημοσιονομικής πειθαρχίας και μείωσης των ελλειμμάτων. 

Πολλά θα κριθούν, βέβαια, κι από την αύξη­ση της δύναμης και τη συνεργασία των δύο κομμάτων της Αριστεράς. Το τελευταίο διάστημα έχει κάνει την εμφάνισή του και το κί­νημα Juntos Podemos (Μαζί Μπορούμε), που «αντιγράφει» την πορεία και την πολιτική των Ισπανών Podemos. Ηγετική μορφή των Πορ­τογάλων Podemos είναι ο ηλικίας 31 ετών Ζοάο Λαμπρίντσα, ο οποίος έγινε ευρέως γνωστός στη χώρα πριν από τέσσερα χρόνια, όταν είχε απευθύνει μέσω Διαδικτύου κάλε­σμα διαμαρτυρίας, στο οποίο ανταποκρίθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες του. «Θέλουμε να γίνουμε κόμμα μόνο επειδή ο νόμος δεν μας δίνει άλλη επιλογή. Αντιλαμ­βανόμαστε όμως τους εαυτούς μας ως κίνημα, μια δύναμη της κοινωνίας των πολιτών η οποία θέλει να είναι πολιτικά ενεργός», υπογραμμίζει ο Ζοάο Λαμπρίντσα. ■ 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-19-25/02-2015)