Νέα υφαρπαγή εθνικής κυριαρχίας από την Κομισιόν!

• ΜΠΛΟΚΑΡΟΥΝ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΜΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ. 

• Τι θα πράξουν Αθήνα και Λευκωσία. 

• Η επιβολή της Κοινής Αγοράς ως δήθεν πολιτικής Ενώσεως στρέφεται εναντίον των οικονομικά ασθενέστερων και λιγότερο ανταγωνιστικών κρατών. 

ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΝΕΑΡΧΟΥ* 

Σύμφωνα με το προσχέ­διο στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτρο­πής για την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση, που είδε προσφάτως το φως της δημοσιότητας, οι χώρες-μέλη της ΕΕ δεν θα μπορούν στο εξής να συνάπτουν ενεργειακές συμφωνίες με τρίτες χώρες χωρίς την προηγούμενη συγκα­τάθεση της Κομισιόν. Προβάλλεται γι' αυτό ως επιχείρημα η συμβατότητα με την Κοινή Αγορά και ο σεβασμός των κανόνων που τη διέπουν, με πρώτο τη διασφάλιση του περιβόητου ελεύθε­ρου ανταγωνισμού. Ο τελευταίος έγινε η σημαία για ν' αποκτήσει σταδιακά η Ευρωπαϊκή Επιτρο­πή, ως θεματοφύλακάς του, έναν κρίσιμο και αποφασιστικό ρόλο που υποκαθιστά σε μεγάλο βαθμό την κυριαρχία των χωρών-μελών και τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. 

Η μεταφορά αυτής της κυριαρχίας θα ήταν λογική και αποδεκτή εάν εντασ­σόταν σ' ένα πλαίσιο ...
παράλληλης πο­λιτικής Ενώσεως, που θα κατέληγε σε κοινή ανάπτυ­ξη, ασφάλεια και αλληλεγγύη, όπως επίσης σε κάλυψη του ελλείμματος που υπάρχει στη δημοκρατική και ισότι­μη εκπροσώπηση και στην άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας. Γιατί, π.χ., θέλει η Ευ­ρωπαϊκή Ένωση να έχει δικαίωμα βέτο για τις ενεργειακές συμφωνίες της Ελλάδος και της Κύπρου ή οποιοσδήποτε άλλης χώρας-μέλους, όταν δεν θεωρεί υποχρέωσή της να διασφαλίσει την κοινή ανάπτυξη και ευημερία ή την εθνική ασφάλεια κάθε χώρας-μέλους; 

Προωθείται και στην περίπτωση αυτή η Κοινή Αγορά ως δήθεν πολιτική Ένωση. Η πρώτη όμως έχει τα όριά της. Δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κυριαρχία των κρα­τών, που συνδέεται όχι μόνο με την αγορά, αλλά με την άσκηση επίσης της λαϊκής κυ­ριαρχίας και της δημοκρατίας, την ισότιμη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ανάπτυξη, την ασφάλεια και το μέλλον της χώρας. Η επιβολή της Κοινής Αγοράς ως δήθεν πολιτικής Ενώσεως στρέφεται ενα­ντίον των οικονομικά ασθενέστερων και λιγότερο ανταγωνιστικών χωρών. Υποσκά­πτει κάθε έννοια ισοτιμίας και υφαρπάζει την εθνική κυριαρχία των χωρών-μελών προς όφελος μιας μετα-εθνικής και ολιγαρ­χικής Ευρώπης, που θα αναφέρεται στις αγορές και όχι στη λαϊκή κυριαρχία των ευρωπαϊκών λαών. 

Η Ευρώπη αυτή της Κοινής -παγκοσμιοποιημένης, μάλιστα- Αγοράς, χωρίς το αντίβαρο της πραγματικής πολιτικής Ενώσεως που θ' ανεδείκνυε την Ευρώπη σε αυτόνομο πολιτικό πόλο, ενισχύει την υποταγή της Ευρώπης στην αμερικανική ηγεμονία και τις τάσεις για τη σταδιακή μετάλλαξή της από Ευρωπαϊκή Ένωση σε Ευρω-Ατλαντική Ένωση. Η εξέλιξη αυτή εμπλέκει την Ευρώπη σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που την υπερβαίνουν και οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο έναν από τους κύριους πυλώνες της ευρωπαϊκής ιδέας: την παγίωση της ειρήνης και της συνεργασίας στην Ευρώπη. Η συνεχής επιδείνωση της καταστάσεως στην Ουκρανία δείχνει σαφώς σε ποιο επικίνδυνο σημείο μπορούν να οδηγηθούν τα πράγ­ματα εάν δεν επικρατήσουν ψύχραιμες σκέψεις, αυτοσυγκράτηση και ειλικρινής θέληση για καταλαγή και συνεργασία και όχι επιδίωξη υπερφίαλων στόχων για γεωπολιτικά πλεονεκτήματα και ηγεμονι­κή κυριαρχία. 

Η Ευρώπη θα έπρεπε να είναι σε θέση να ασκήσει ανασχετική, μετριοπαθή επιρροή προς αυτή την κατεύθυνση και όχι να ταυ­τίζεται ή να προεξάρχει σε πολιτικές που καλλιεργούν την ένταση και τον Ψυχρό Πόλεμο, υπό την ψευδή προπαγάνδα ενός νέου ρωσικού κινδύνου που απειλεί δήθεν την Ευρώπη. 

Στο στόχαστρο η συνεργασία με τη Ρωσία 

Είναι προφανές ότι πρώτος στόχος των επιδιωκόμενων ελέγχων των ενεργειακών συμφωνιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η ενεργειακή συνεργασία της Ευρώ­πης με τη Ρωσία. Ο περιορισμός και, αν ήταν δυνατόν, ο τερματισμός της συνερ­γασίας αυτής είναι μια διαχρονική εμμονή των ΗΠΑ. Από την προεδρία ήδη του Ρόναλντ Ρήγκαν, κατά τη δεκαετία του '80, η Αμερική είχε ασκήσει μεγάλες πιέσεις στη Γερμανία για να μην προχωρήσει το σχέδιο του Βόρειου Αγωγού της Βαλτικής, που σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεξαρτητοποιεί τις ενεργειακές προμήθειες της Γερμανίας από τους αγωγούς που διέρχονται μέσω Ουκρανίας, αλλά καθιστά επίσης δομική την ενεργειακή συνεργασία Γερμανίας - Ρωσίας. 

Η Γερμανία αντέστη στις πιέσεις, προ­τάσσοντας τα εθνικά της συμφέροντα και το επιχείρημα ότι δεν έχει δικούς της ενεργειακούς πόρους κι ότι έχει ανάγκη τις εισαγωγές αυτές, που τροφοδοτούν επι­πλέον τις πολύ σημαντικές γερμανικές εξα­γωγές στη Ρωσία. Οι αμερικανικές πιέσεις απέδωσαν, αντιθέτως, στη Νότια Ευρώπη και οδήγησαν στη ματαίωση του Νότιου Αγωγού και στην ανατροπή της κυβερνήσεως Καραμανλή στην Ελλάδα. 

Η κρίση της Ουκρανίας έδωσε νέα ώθηση στις προσπάθειες των ΗΠΑ να περιορίσουν τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές στην Ευρώπη και να πλήξουν τη ρωσική οικο­νομία, με δραματική μείωση των εσόδων που αποφέρουν στη χώρα οι ενεργειακές εξαγωγές. Οι προσπάθειες αυτές εκδηλώ­θηκαν με τρεις μορφές. Με πιέσεις στις ευ­ρωπαϊκές χώρες να μην συμπράξουν με τη Ρωσία σε σχέδια αγωγών, όπως, κατά πρώ­το λόγο, η Βουλγαρία, και να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας φυσικού αερίου και πετρελαίου. Να επιβληθούν οι­κονομικές κυρώσεις στη Ρωσία με αφορμή την Ουκρανία. Με πιέσεις, κατά τρίτο λόγο, στη Σαουδική Αραβία να συνεργασθεί για την πτώση της τιμής του πετρελαίου, πρα­κτική που χρησιμοποιήθηκε ως αποστα­θεροποιητικός παράγων και στη δεκαετία του '80 κατά της Σοβιετικής Ενώσεως. 

Η πτώση της τιμής του πετρελαίου ήταν πράγματι δραματική. Έφτασε στο απώτατο της όριο τα 42 δολάρια το βαρέλι. Η πτώση έπληξε όμως ταυτοχρόνως πολλές αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες, ιδιαί­τερα στον τομέα της εξορύξεως φυσικού αερίου από σχιστολιθικά πετρώματα. Το σχιστολιθικό αέριο παρουσιάσθηκε ως ένα νέο γεωπολιτικό όπλο των ΗΠΑ στον τομέα της ενέργειας. Αφ' ενός, γιατί διασφαλίζει την ενεργειακή αυτάρκεια των ΗΠΑ. Αφ΄ετέρου, γιατί επηρεάζει τη διεθνή ενεργειακή αγορά, ενώ λόγω του χαμηλότερου κόστους παραγωγής θα μπορούσε επίσης θεωρητικά ν' αναπληρώσει μέρος των ρωσικών ενεργειακών εξαγωγών στην Ευρώπη. 

Η ανοδική σήμερα πορεία της τιμής του πετρελαίου δείχνει τα όρια και του όπλου αυτού. Είναι δύσκολο να διατηρηθεί για μακρό διάστημα η τιμή του πετρελαίου κάτω από το όριο του κόστους παραγωγής του σχιστολιθικού αερίου στις ΗΠΑ, που ανέρ­χεται σε 65 δολάρια κατά μέσο όρο. Είναι δύσκολο επίσης, ακόμη και για τη Σαου­δική Αραβία, να διατηρήσει επί μακρόν πολύ χαμηλή τιμή πετρελαίου, που οδηγεί σε πολύ μεγάλη μείωση των εσόδων της. Η Σαουδική Αραβία, με τη σημερινή πολιτι­κή της εξωστρέφειας και των επεμβάσεών της, όπως επίσης με τη σημερινή δομή των δαπανών στο εσωτερικό της, έχει ανάγκη από τη διατήρηση των υψηλών εσόδων της από το πετρέλαιο. 

Η Ρωσία προσπαθεί από την πλευρά της να διαφυλάξει τις ενεργειακές εξαγωγές της στην Ευρώπη, παρά τα εμπόδια που παρεμβάλλονται λόγω Ουκρανίας αλλά και της ματαιώσεως του Νοτίου Αγωγού. Μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ αυτών η Ουγγαρία, η Σλοβενία, η Αυστρία και η Ιταλία, ενδιαφέρονται τα μέγιστα για τον απρόσκοπτο εφοδιασμό τους με ρωσικό φυσικό αέριο. Η τελευταία συμφωνία της Ρωσίας με την Άγκυρα, για τη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώ­πη μέσω Τουρκίας, αναβαθμίζει τον ρόλο της τελευταίας και καθιστά υποχείριο στην Άγκυρα μεγάλο μέρος του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. 

Προφανώς, οι νέες εξουσίες ελέγχου που ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα επη­ρεάσουν τον Βόρειο Αγωγό, από τον οποίο εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, η Γερμανία. Θα επηρεάσουν τις νέες συμφωνίες, τις υπαλλακτικές λύσεις που απαιτούν τα προ­βλήματα που δημιουργούνται από την κα­τάσταση στην Ουκρανία, η οποία καθιστά προβληματική τη μεταφορά μέσω αυτής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, και τη γενικότερη ενεργειακή πολιτική και στρατηγική της Ευρώπης. 

Θα επηρεάσουν επίσης εμμέσως, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, τις εξουσίες και την κυριαρχία των κρατών και θα επιτεί­νουν την εξωτερική εξάρτηση και τον γεωπολιτικό τους έλεγχο, υπό την ψευ­δεπίγραφη παρουσίαση της ενισχύσεως των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του υπερεθνικού της ρόλου ως δήθεν άλματος προς την πολιτική ενοποίηση! Στην πραγματικότητα, με μέτρα του είδους αυτού προωθείται η υποκατάσταση της πραγματικής πολιτικής Ενώσεως από την Κοινή Αγορά. Η τελευταία δεν ταυτίζεται σε καμιά περίπτωση με την πολιτική Ένωση. Αντιθέτως, ενισχύει το καθεστώς άνισης αναπτύξεως, υπονομεύει την ισοτιμία των χωρών-μελών και προάγει τον υπερεθνικό έλεγχο, με αναφορά στις αγορές και σε βά­ρος της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. 

Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να αντιδράσουν 

Αθήνα και Λευκωσία επηρεάζονται άμεσα από τις εξουσίες που διεκδικεί η Ευρωπαϊ­κή Επιτροπή στον τομέα της ενέργειας. Εί­χαμε ήδη, χωρίς την ύπαρξη των εξουσιών αυτών, ένα δείγμα της ευρωπαϊκής πολιτι­κής στον ενεργειακό τομέα στο γενικότερο πρόβλημα του Νοτίου Αγωγού αλλά και στο ειδικότερο πρόβλημα της ΔΕΠΑ. 

Προφανώς, όπως ήδη αναφέρθηκε, η ενίσχυση των εξουσιών της Επιτροπής θα χρησιμοποιηθεί ως όπλο για τη μεγαλύ­τερη επιβολή της αμερικανικής πολιτικής στην Ευρώπη, με κύριο στόχο τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές. Θα χρησιμοποιη­θεί επίσης ειδικότερα για τον έλεγχο της ενεργειακής πολιτικής επιμέρους χωρών-μελών, ιδιαίτερα εκείνων που τάσσονται κατά των οικονομικών κυρώσεων εις βά­ρος της Ρωσίας και υπέρ της ενεργειακής συνεργασίας μ' αυτή. 

Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν σημαντι­κούς ενεργειακούς πόρους στην αντίστοι­χη ΑΟΖ τους. Με τις νέες εξουσίες που ζητά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποκτή­σει, λοιπόν, λόγο και βέτο για τις συμφωνί­ες που θα συνάψουν Αθήνα και Λευκωσία για την αξιοποίηση των ενεργειακών τους πόρων, με το πρόσχημα ότι αυτό αφορά στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, στρατηγι­κή και αγορά; 

Οι κυβερνήσεις των δύο χωρών πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σ' αυτό το θέμα και να μην επιτρέψουν να εγκριθεί η απόδοση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξου­σιών τις οποίες θα βρουν αύριο μπροστά τους ως βέτο σε ζωτικά εθνικά συμφέρο­ντα και ως φαλκίδευση της εθνικής ανε­ξαρτησίας και κυριαρχίας τους.  

* Πρέσβεως ε.τ. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-26/02-04/03/2015)