Πολεμική ρητορική και μια φωτιά στην αυλή μας

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ: Τρεις φορές πήγε στο Τελ Αβίβ ο Τζον Κέρι προκειμένου να σπρώξει τους Ισραηλινούς να επαναπροσεγγίσουν την Τουρκία και να βρει μαζί τους μια κοινή ρότα για Συρία και κυρίως Ιράν. 

Κυψέλη-Παγκράτι έχει κάνει τη διαδρομή Ουάσινγκτον-Μέση Ανατολή ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζον Κέρι, ο οποίος μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων βρίσκεται σήμερα για τρίτη φορά στο Τελ Αβίβ. Η πλούσια ατζέντα περιλαμβάνει την επιτάχυν­ση της επαναπροσέγγισης Ισραήλ-Τουρκίας, την επα­νέναρξη του διαλόγου για το Μεσανατολικό, τις εξελίξεις στη Συρία, τη (ρευστή) κατάσταση στην Αίγυπτο, την οικονομική και πολιτική κρίση στην Κύπρο, το ενερ­γειακό πάζλ της περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογεί­ου και βεβαίως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν....

Μία ημέρα πριν από τη συνάντη­ση του Κέρι με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων, Γιουβάλ Στάινιτζ, κάλεσε τη Δύση να θέσει χρονικό όριο-τελεσίγραφο ολίγων εβδομάδων στην Τεχεράνη προκειμένου να αναστείλει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου, προθάλαμο, κατά το Ισραήλ, της κατασκευής πυρηνικής βόμβας. 

Στρατιωτική απειλή 

«Οι κυρώσεις δεν αρκούν, οι συνομιλίες δεν είναι αρκε­τές. Ήρθε η ώρα να θέσουμε μπροστά στους Ιρανούς τη στρατιωτική απειλή, να ορί­σουμε μια κόκκινη γραμμή... Αν το Ιράν δεν σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου πρέπει να υπάρξουν συγκε­κριμένες ενέργειες», δήλωσε στο ισραηλινό στρατιωτικό ραδιόφωνο ο στενός συνερ­γάτης του Ισραηλινού πρω­θυπουργού, δύο ημέρες μετά το αδιέξοδο των συνομιλιών στην Αλμάτι του Καζακστάν. 

Το Σάββατο, τα πέντε μό­νιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία και Κίνα), η Γερμανία και το Ιράν έκλεισαν και τον δεύτερο γύρο των συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τε­χεράνης, χωρίς αποτέλεσμα. 

Οι δύο πλευρές δεν ανα­μένεται να συναντηθούν ξανά μέχρι τον Ιούνιο, όταν οι Ιρανοί θα προσέλθουν στις κάλπες. Με την πολι­τική και θρησκευτική ελίτ του Ιράν να σπαράσσεται σε έναν εσωτερικό πόλεμο «δί­χως αρχές» με έπαθλο την εξουσία, ακόμη κι αν υπήρ­χε πραγματική πρόθεση για συμβιβασμό, δεν θα μπορούσε να εκδηλωθεί τόσο κοντά στην κάλπη. Αντιθέτως, οι τόνοι θα ανέβουν όσο πλη­σιάζουμε στην ψηφοφορία, με τις αντιμαχόμενες πα­ρατάξεις στην Τεχεράνη να συναγωνίζονται σε αντι-ισραηλινή ρητορική. Όμως και η πολεμοχαρής φρασεολογία του Τελ Αβίβ λίγο πείθει ότι βρίσκεται προ των πυλών (θέμα εβδομάδων) μια στρα­τιωτική επιχείρηση κατά των πυρηνικών του Ιράν. 

Αυτό δεν σημαίνει καθό­λου ότι αυτό το σενάριο δεν είναι υπαρκτό, αλλά προς το παρόν δεν έχει την αμερικα­νική συναίνεση. Ο Τζον Κέρι δήλωσε από την Άγκυρα ότι «ο Μπαράκ Ομπάμα είναι προσηλωμένος στη συνέχιση της διπλωματικής προσπά­θειας» και πως οι συνομιλίες με την Τεχεράνη «δεν είναι μια διαδικασία χωρίς τέλος». 

«Η επαναπροσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας είναι μια αυτόνομη πολιτική διαδικα­σία και δεν πρέπει να γίνει "εργαλείο" άσκησης πιέσεων στην Τεχεράνη, ούτε και να συνδεθεί με τη συριακή κρίση», δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας και νυν πρόεδρος του κέντρου στρατηγικής «STRATIM», Γιασάρ Γιακίς, οριοθετώντας τα τουρκικά συμφέροντα. 

Το Ιράν στηρίζει Συρία 

Ειδικά δε για τη Συρία, το καθεστώς της οποίας υποστηρίζει σθεναρά η Τε­χεράνη, ο Γιακίς τόνισε ότι Μόσχα και Ουάσινγκτον προσπαθούν να βρουν συμ­βιβαστική κοινή συνισταμέ­νη μέσα από τις συνομιλίες της Γενεύης και είναι κοντά σε μια πρόταση για την επό­μενη ημέρα που δεν θα περι­λαμβάνει τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ στο κάδρο. 

Η Τουρκία συνεχίζει να υποστηρίζει σθεναρά την σουνιτική ένοπλη αντιπολί­τευση, ενώ η Ουάσινγκτον φοβάται την άνοδο των ακραίων ισλαμιστικών ομά­δων και κρατάει επιφυλα­κτική και πολλές φορές αμφίσημη στάση, που σε κάθε περίπτωση δεν ταυτίζεται επί του συριακού με τις απο­φάσεις της Άγκυρας. 

Την ίδια ώρα στη Δα­μασκό, ο πρόεδρος Ασαντ έπαιξε με τους φόβους των Αμερικανών τονίζοντας σε συνέντευξή του πως αν επικρατήσει η αντιπολίτευ­ση θα προκληθεί χάος και αστάθεια σε ολόκληρη την περιοχή για δεκαετίες, με πιθανό ενδεχόμενο την πο­λυδιάσπαση της Συρίας και τη μεταφορά της κρίσης στις γειτονικές χώρες. Ο Ασαντ επιτέθηκε στην Άγκυρα για την υποστήριξη που παρέχει στους «τρομοκράτες» και χαρακτήρισε την τουρκική ηγεσία «ανόητους και ανώ­ριμους». Τις πιο σκληρές κατηγορίες τις κράτησε για τον άλλοτε σύμμαχο του, Ταγίπ Ερντογάν, τον οποίο κατηγόρησε ότι στρατολογεί μισθοφόρους για να πολεμή­σουν στη Συρία με χρήματα του Κατάρ και τον προειδο­ποίησε ότι «η φωτιά της Συ­ρίας θα κάψει την Τουρκία». 

Του Νικόλα Ζηργάνου

(Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ-08/04/2013)