Ο ΑΕΤΟΣ, Ο ΔΡΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΟΥ ΒΡΥΧΑΤΑΙ

♦ Οι θεατρικές χειρονομίες και το πυρηνικό πόκερ της Β. Κορέας διευκολύνουν την προσπάθεια της Αμερικής να περικυκλώσει πολιτικά και στρατιωτικά την ανερχόμενη Κίνα. 

♦ Για μεγάλο διάστημα ήταν η κομουνιστική Βόρεια και όχι η φιλοαμερικανική Νότια Κορέα που είχε το πάνω χέρι στη διχοτομημένη κατά μήκος του 38ου παραλλήλου Κορεατική Χερσόνησο. 

Η κοινή λογική, όπως και όλα τα ιστορικά προηγούμενα μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, λέει κάτι πολύ απλό: μια χώρα που΄χει βαλθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα δεν βγαίνει να το διατυμπανίσει από τα κεραμίδια. Περιβάλλει με το πιο αδιαπέραστο πέπλο μυστικότητας τις έρευνες της και, όταν επιτέλους αποκτήσει το ποθητό όπλο, εκτελεί αιφνιδιαστικά πυ­ρηνική δοκιμή, φέρνοντας τους αντιπάλους της ενώπιον τετελεσμένου γεγονότος, για να διαπραγματευτεί μαζί τους από ισχυρότερη θέση. Αυτό έπραξαν η Σοβιετική Ένωση, η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν -όπως και το Ισραήλ, παρότι δεν έχει αναγνωρίσει επίση­μα αυτό που όλοι γνωρίζουν.... 

Σε αυτό το φόντο, η Βόρεια Κορέα φαντάζει σαν παράλογη παραφωνία. Το ερμητικά περιχαρακωμένο καθεστώς της Πιονγιάνγκ αναγγέλλει με τυμπανοκρουσίες κάθε τόσο πυρηνικές δοκιμές, παρότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ -διαψεύδοντας τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις της αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας DIA- εκτιμά ότι... ΔΕΝ έχει τη δυνατότητα να εξαπολύσει πυρηνικό πλήγμα- μάλιστα, απέχει πολλά χρόνια απ' το σημείο αυτό. 

Πώς να εξηγήσει κάνεις αυτή τη, σε πρώτη ματιά, σχιζοφρενική, αν όχι και αυτοχειριαστική συμπεριφορά: Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι το κλειδί για μια ρεαλιστική ερμηνεία της πρόσφατης κρίσης στην Άπω Ανατολή, η οποία μεγεθύνθηκε σε τερατώδη βαθμό από πολλά μέσα ενημέρωσης διεθνώς, ωσάν να ήταν συγκρίσιμη με την κρίση των πυραύλων στην Κούβα το 1962, η οποία είχε όντως φέρει την ανθρωπότητα στο χείλος του πυρηνικού Αρμαγεδδώνα. 

Κάτι που προτιμούν να αποσιωπούν τα δυ­τικά μέσα ενημέρωσης είναι ότι για μεγάλο διάστημα ήταν η κομουνιστική Βόρεια και όχι η φιλοαμερικανική Νότια Κορέα που είχε το πάνω χέρι στη διχοτομημένη κατά μήκος του 38ου παραλλήλου Κορεατική Χερσόνησο. Το υπό τον ιστορικό, κομουνιστή ηγέτη Κιμ Ιλ Σουνγκ Κόμμα Εργατών ήταν η κύρια δύνα­μη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου εναντίον της κτηνώδους ιαπωνικής κατοχής. Όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος το 1950, ο λαϊκός στρατός του Βορρά κατατρόπωσε το στρατό της Σεούλ περιορίζοντας τον σε μια μικρή εδαφική επικράτεια στο νότιο τμήμα της χερσονήσου. Δεν θα δυσκολευόταν να πε­τάξει τους αντιπάλους του στη θάλασσα, αν δεν επενέβαιναν οι Αμερικανοί, μαζί με άλλες είκοσι πέντε συμμαχικές τους χώρες παρατείνοντας μια τρομερή σύγκρουση, που κό­στισε τη ζωή 1,2 εκατομμυρίων ανθρώπων. 

Η «άλλη» αλήθεια 

Μετά την ανακωχή του 1953, εγκαταστάθηκε στη Σεούλ μια διεφθαρμένη και αιμο­σταγής δικτατορία, ένα καθεστώς μαριονέτα των ΗΠΑ και του υπ' αριθμόν ένα παραδο­σιακού εχθρού του κορεάτικου έθνους, της Ιαπωνίας. Ένας από τους δικτάτορες που παρήλασαν στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου ήταν και ο πατέρας της σημερινής προέδρου της χώρας Παρκ Γκεούν Χίε. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 ήταν η Βόρεια Κορέα που πρωτοστατούσε σε πρωτοβουλίες για την επανένωση της χώρας καθώς το κομου­νιστικό καθεστώς πίστευε ότι, με τη βοήθεια των δύο γιγάντιων γειτόνων του, της ΕΣΣΔ και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας θα κυριαρχούσε στη νέα τάξη πραγμάτων. 

Η κατάσταση αλλάζει δραματικά στις αρ­χές της δεκαετίας του '90. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ και τη στροφή της Κίνας στην οικονομία της αγοράς, η Βόρεια Κορέα μένει πολιτικά μετέωρη και οικονομικά αποσταθεροποιημένη. Μια αλληλουχία φυσικών καταστρο­φών επιδεινώνει ακόμη περισσότερο τα πράγματα, προκαλώντας πραγματικό λιμό με πολυάριθμα θύματα. Στο μεταξύ, η Νότια Κορέα έχει μπει σε τροχιά εκδημοκρατισμού και αναδεικνύεται σε αναδυόμενη βιομηχα­νική δύναμη, αποκτώντας πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση απέναντι στο βόρειο γείτονά της. Και οι δύο πλευρές όπως και οι με­γάλοι σύμμαχοι τους αντιλαμβάνονται ότι στο εξής η προοπτική ενοποίησης της χερσονήσου θα τίθεται με όρους Γερμανίας και όχι Βιετνάμ, δηλαδή προς όφελος της Δύσης και όχι της Ρωσίας και της Κίνας. 

Νιώθοντας τον κλοιό γύρω του να σφίγγει ο Κιμ Γιονγκ Ιλ, ο οποίος έχει αναλάβει τα ηνία της χώρας του μετά το θάνατο του πατέρα του, Κιμ Ιλ Σουνγκ, αρχίζει να παίζει πυρηνικό πόκερ με τη Δύση. Όσο κι αν εμφανίζεται ως παρανοϊκός τυχοδιωκτισμός πρόκειται για μια τακτική ξεκάθαρα αμυντικού χαρακτήρα, με δύο προφανείς στόχους: από τη μια πλευρά να συσπειρώσει το λαό γύρω από το καθεστώς, υποδαυλίζοντας το πατριω­τικό αίσθημα σε ατμόσφαιρα επικείμενης «ιμπεριαλιστικής εισβολής», κι από την άλλη να εκβιάσει οικονομική και τεχνολογική βοήθεια από τη Δύση στη χειμαζόμενη χώρα. 

Ίσος προς ίσους 

Οι εξελίξεις μάλλον δικαίωσαν το γιο του «Μεγάλου Ηγέτη». Στον κολοφώνα της αμερικανικής μονοκρατορίας ο Μπιλ Κλίντον έστειλε τη Μαντλίν Ολμπράιτ σε αποστολή καλής θέλησης στην Πιονγιάγνκ και εγκαινίασε διεθνείς διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό της πρόγραμμα, οι οποίες εμφάνισαν το καθεστώς της Βόρειας Κορέας να συνομιλεί ως ίσος προς ίσους με τις μεγάλες δυνάμεις της διεθνούς κοινότητας. Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε ο ηγέτης της Νότιας Κορέας Κιμ Ντάε Γιουνγκ, ακολουθώντας τη λεγόμε­νη «πολιτική της διαφάνειας» με το βόρειο γείτονα του. Αποτέλεσμα ήταν, μεταξύ άλ­λων, η δημιουργία μεγάλης βιομηχανικής ζώνης στα σύνορα των δύο κρατών, στην οποία δραστηριοποιήθηκαν εκατόν είκοσι τρεις επιχειρήσεις της Νότιας Κορέος προ-σφέροντας συνάλλαγμα και τεχνογνωσία με αντάλλαγμα σημαντικά κέρδη από την εκμετάλλευση του πάμφθηνου και πειθαρχημένου εργατικού δυναμικού του Βορρά. 

Μ' αυτά και μ' αυτά, δημιουργήθηκε η ρεαλι­στική προσδοκία ότι η Βόρεια Κορέα θα υιοθετούσε τον κινεζικό δρόμο - άνοιγμα στην οικονομία της αγοράς και πραγματιστικές θέσεις με τη Δύση από ένα μόνο κατ' όνομα «κομουνιστικό» καθεστώς, το οποίο θα διατηρούσε το μονοπώλιο της εξουσίας. Αυτός που τίναξε στον αέρα αυτή την προοπτική ήταν ο Τζορτζ Μπους ο οποίος στο πλαίσιο του «παγκόσμιου πολέμου κατά της τρομοκρατίας», τοποθέτησε ξαφνικά τη Βόρεια Κο­ρέα στον «Άξονα του Κακού», μαζί με το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν και το ισλαμικό Ιράν. Ο φόβος ότι θα αποτελούσε τον επόμενο, μετά το Ιράκ, στόχο επίθεσης ή αποσταθεροποίη­σης από την Αμερική ώθησε το καθεστώς της Βόρειας Κορέας να περιχαρακωθεί και να επιστρέψει στο πυρηνικό του πρόγραμμα και στις πολεμοχαρείς χειρονομίες. 

Από την πλευρά του, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν έκανε τίποτα για να απομακρύνει από την Κορεατική Χερσόνησο τα μαύρα σύν­νεφα που είχε φέρει ο προκάτοχος του. Σε αντίθεση με τον Κλίντον, δεν προσέφερε το παραμικρό κίνητρο στη Βόρεια Κορέα. Αντίθετα, ενίσχυσε την καχυποψία και τις ανησυχίες της με τη βασική στρατηγική του επιλογή να μεταφέρει το κέντρο βάρους της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό Ωκεανό, με οφθαλμοφανή στόχο την περικύκλωση της ανερχόμενης Κίνας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και τα μεγάλης κλίμακας κοινά στρατιωτικά γυμνάσια ΗΠΑ-Νότιας Κορέας τον περασμένο μήνα, που απέκτησαν χαρα­κτήρα ανοιχτής πρόκλησης για τη Βόρεια Κορέα ωθώντας το νεαρό ηγέτη της Κιμ Γιονγκ Ουν (γιο του θανόντος Κιμ Γιονγκ Ιλ) στις θεατρικά επιθετικές κινήσεις του. 

Η συντριπτική πλειονότητα των διεθνών πολιτικών και στρατιωτικών αναλυτών θεω­ρεί άκρως απίθανο να οδηγήσει η ένταση του τελευταίου διαστήματος σε πολεμική σύρραξη. Ωστόσο, οι συνέπειες είναι ήδη ορατές. Με το πρόσχημα της απειλής της Πιονγιάνγκ, η Ιαπωνία εγκαθιστά αμερικανι­κούς πύραυλους PATRIOT και ο νέος πρόε­δρος Σίνζο Άμπε ετοιμάζεται να απαλλάξει τη χώρα του από τους περιορισμούς του πασιφιστικού Συντάγματος που είχαν επι­βάλει οι Αμερικανοί στους ηττημένους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αλλά και η Νότια Κορέα η οποία μέχρι πρότινος έτεινε να δορυφοροποιηθεί γύρω από τον ανερχόμενο γίγαντα της περιοχής και φυσικό της εταί­ρο, την Κίνα επανέρχεται σε τροχιά γύρω από την Αμερική και την ανταγωνίστριά της, Ιαπωνία. Δεν είναι περίεργο, σε αυτό το φόντο, που η Ρωσία και η Κίνα αν και παραδοσιακοί προστάτες της Βόρειας Κορέας εξοργίστηκαν από τους τυχοδιωκτισμούς της και επείγονται να τη συνετίσουν, προτού οι εξελίξεις ξεφύγουν από κάθε έλεγχο. 

ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-18-24/04/2013)