Επιτέλους, κάτι κινείται στον χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων

Η νέα δομή αποτελεί μια προσπάθεια εξορθολογισμού και ένα πρώτο βήμα σε μια διαδικασία μείωσης της σπατάλης πόρων, που θα πρέπει να συνεχιστεί. 

Συμφωνήσαμε στα τέλη της δεκαε­τίας του 1970 ότι χρειάζεται να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα για την εθνική άμυνα απ' ό,τι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (δυστυχώς δεν φροντίσαμε και για τον έλεγχο των δαπανών, με αποτέλε­σμα τον παράνομο πλουτισμό διαφόρων). Σταδιακά οι αμυντικές δαπάνες μειώθηκαν (ενώ το ΑΕΠ μεγάλωνε) και από 6,5% τη δεκαετία του 1990, φθάσαμε στο 4% στις αρχές της δεκαετίας του 2000, και τώρα, λόγω κρίσης, βρισκόμαστε στο 2%....
 

Εφόσον η αίσθηση απειλής έχει ίσως μεταβληθεί ποιοτικά αλλά όχι ποσοτικά και η ανάγκη για ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.) παραμένει, κάτι πρέπει να αλλάξει στην κεντρική εξίσωση ασφαλείας (αποτρεπτική ισχύ* = έμψυχο δυναμικό + οικονομικοί πόροι + οπλικά συστήματα + επιχειρησιακό δόγ­μα + συμμαχίες) για να μπορεί η χώρα να διατηρήσει την αποτρε­πτική της ικανότητα. 

Η ανάγκη για μια πιο συμμαζε­μένη και ταυτόχρονα πιο αποτε­λεσματική δομή δυνάμεων προ­ηγείται χρονικά της κρίσης. Οι σχε­τικές μελέτες όμως έμειναν για χρό­νια στα συρτάρια λόγω συντεχνια­κών ή τοπικιστικών αντιδράσεων. 

Η εγκριθείσα από το ΚΥΣΚΑ νέα δομή δυνάμεων αποτελεί ένα πρώ­το βήμα σε μια διαδικασία μείωσης της σπατάλης πόρων, διαδικασία που θα πρέπει να συνεχιστεί αν θέλουμε να έχουμε ισχυρές Ε.Δ. με ανεκτό οικονομικό κόστος. Η νέα δομή αποτελεί μια προσπάθεια εξορθολογισμού και κωδικοποιεί ορισμένες αυτονόητες παραδοχές, π.χ. ότι σε περίπτωση που κάποιος δεν το έχει προσέξει, ο Εμφύλιος τελείωσε και άρα δεν χρειαζόμαστε στρατόπεδα στην Πελοπόννησο (πλην ενός συγκεκριμένου νομού που εξαιρείται!). 

Επίσης, ότι δεν υφίσταται στρατιωτικής φύσης απειλή από την Αλβανία, την ΠΓΔΜ και τη Βουλγαρία και άρα οι σχε­τικές μονάδες πρέπει να μετακι­νηθούν προς τη Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου. Αλλά και ότι, εκτός αν κανείς έχει καταφέρει να κα­τασκευάσει το «αεικίνητο», οφεί­λουμε να επιδιώξουμε οικονομίες κλίμακας μέσω της συγχώνευσης ομοειδών μονάδων και υπηρεσιών ή της κατάργησης όσων δεν προ­σφέρουν πλέον χρήσιμο έργο. 

Ασφαλώς η προτεινόμενη νέα δομή δεν διεκδικεί το αλάθητο. Άλλωστε συχνά η θεωρία απέχει από την πράξη και μόνο η υλοποί­ηση θα δείξει τις τυχόν αδυναμίες του νέου συστήματος. Εδώ η κα­λόπιστη και τεκμηριωμένη κριτική μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Για παράδειγμα, με τη νέα δομή επιδιώκεται η ενίσχυση της ικα­νότητας ταχείας αντίδρασης με τη δημιουργία Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων, θεωρώντας ότι η σημαντικότερη προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση επεισοδίου στο Αιγαίο. Ορθά, κατά την άποψή μου, αλλά κάποιοι θα ισχυριστούν ότι θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή όσον αφορά και την ικανό­τητα κινητοποίησης εφεδρειών. 

Ο γράφων είναι ενθουσιώδης οπαδός της ρήσης του Κλεμανσό ότι ο πόλεμος είναι εξαιρετικά ση­μαντική υπόθεση για να αφεθεί αποκλειστικά στους στρατηγούς. Από την άλλη, ως λαός είμαστε επιρρεπείς σε συμπεριφορές τύπου «Δεξιότερα Κουροπάτκιν». Άρα, το στρατηγικό πλαίσιο πρέπει να δια­μορφώνεται από την πολιτική ηγε­σία και οι τεχνοκράτες δικαιούνται να έχουν άποψη, αλλά η οργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων και λοιπά αμιγώς επιχειρησιακά ζητήματα πρέπει να ανατεθούν στα (άριστα] στελέχη των Ε.Δ. 

Σε αυτή τη λογική, θα αποτολ­μήσω τρεις προτάσεις: 

1. 0 εξορθολογισμός επιβάλλεται να συνεχιστεί με διορθωτικές κι­νήσεις όπου κριθεί απαραίτητο, π.χ. περαιτέρω μείωση του αριθμού ανωτάτων αξιωματικών (12 αντι­στράτηγοι στον Στρατό Ξηράς!), μετακίνηση στελεχών από τα Επι­τελεία και τις υπηρεσίες του Λε­κανοπεδίου προς μάχιμες μονάδες, αλλά ταυτόχρονα και αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος και, ενδεχομένως, μείωση της συχνό­τητας μεταθέσεων στον Στρατό Ξηράς. 

2. Το σημαντικότερο πλεονέ­κτημα της χώρας μας είναι το έμ­ψυχο δυναμικό. Η βέλτιστη αξιο­ποίηση αυτού του κρίσιμου πολ­λαπλασιαστή ισχύος απαιτεί τομές στον τομέα της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης στελεχών, συνεκπαίδευση με τους καλύτερους (εκτός συνόρων), αλλά και πρόνοιες για την άμβλυνση οικονο­μικών προβλημάτων στο μέτρο του δυνατού. 

3. Χώρες με μάλλον αξιόλογη στρατιωτική ικανότητα και οργά­νωση (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, οσο­νούπω και η Ε.Ε.) υλοποιούν διαδικασίες αμυντικής αναθεώρησης σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Έχει καθυστερήσει μια ουσιαστική συζήτηση των ζητημάτων εθνικής άμυνας με κεντρικό στόχο τη δια­τήρηση της αποτρεπτικής ικανό­τητας.

Του ΘΑΝΟΥ Π. ΝΤΟΚΟΥ· 

·Ο κ. Θάνος Ντόκος είναι γενικός διευθυντής ΕΛΙΑΜΕΠ.

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-01/06/2013)