Παρά τη συγγνώμη, ο Νετανιάχου επιλέγει Ελλάδα - Κύπρο

Γράφει ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ 

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ του υπουργού Εξωτερικών Δη­μήτρη Αβραμόπουλου στο Ισραήλ επιβεβαίωσε την πρόθεση του Νετανιάχου να συνεχίσει την οικοδόμηση στρατηγικής σχέσης με την Ελλάδα. Αν και το πρόγραμμά του είναι φορτωμένο, έδω­σε εντολή να βρεθεί ημερομηνία για την πραγματοποίηση της επίσκεψης του Έλληνα ομολόγου του πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές.... 

Ο Σαμαράς επιθυμεί διακαώς την πραγμα­τοποίηση αυτής της επίσκεψης όσο το δυνατόν συντομότερα, επειδή θα στείλει πολιτικά μηνύ­ματα και στο εξωτερικό και στο εσωτερικό. Εάν, μάλιστα, η ελληνική πλευρά δραστηριοποιηθεί και ολοκληρωθούν οι σχετικές προετοιμασίες εκτός από τα θερμά λόγια θα καταστεί δυνατή και η υπογραφή συμφωνιών. Στο τραπέζι, άλ­λωστε, υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις για συνεργασία σε τομείς όπως είναι η ενέργεια, η αγροτοβιομηχανική παραγωγή εντάσεως τεχνολογίας, η αφαλάτωση, ο τουρισμός η εφαρμοσμένη έρευνα και η συμπαραγωγή οπλικών συ­στημάτων. 

Παρά την επίσημη ρητορική, οι σχέσεις του Ισραήλ με τη Λευκωσία και την Αθήνα είναι συ­νάρτηση των σχέσεων του με την Άγκυρα. Υπενθυμίζουμε ότι οι Ισραηλινοί στράφηκαν προς τα δύο ελληνικά κράτη όταν η τουρκοϊσραηλινή στρατηγική σχέση εισήλθε σε κρίση. Για να προωθήσει τις ηγετικές φιλοδοξίες της, η Τουρ­κία του Ερντογάν αυτοπροβλήθηκε σαν η χώ­ρα που έχει και τη βούληση και τη δύναμη να υποστηρίξει την με υψηλό συμβολισμό υπόθε­ση των Παλαιστινίων. 

Ας σημειωθεί ότι στη δεκαετία του 1990 τα ισραηλινά μαχητικά είχαν την άδεια να πραγματοποιούν ασκήσεις στη νότια Τουρκία. Το αντάλλαγμα που έπαιρνε η Άγκυρα ήταν πληροφορίες, συ­μπαραγωγές οπλικών συστημάτων και υποστήριξη των τουρκικών θέσεων από το πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ. 

Ο Ερντογάν είχε επίγνωση ότι η Τουρκία δεν θα μπορούσε να γί­νει ηγέτης του μετα-οθωμανικού χώρου εάν δεν ανασκεύαζε τη διάχυτη εντύπωση πως είναι σύμμαχος του Ισραήλ. Γι' αυτό και μετατράπηκε σε υπερα­σπιστή των Παλαιστινίων, καταγγέλλοντας τις ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα και αναπτύσσο­ντας σχέσεις με τη «Χαμάς» και με τη «Χεζμπολάχ» στον Λίβανο. 

Ακολούθησε το επεισόδιο στο Νταβός (αρ­χές του 2009), όταν ο Ερντογάν συγκρούσθηκε δημοσίως και σκληρά με τον Ισραηλινό Πρόεδρο Πέρες για το Παλαιστινιακό. Οι μουσουλ­μάνοι παρακολούθησαν με θαυμασμό και ευγνωμοσύνη τον ηγέτη μιας ομόδοξης χώρας να τα βάζα με το Ισραήλ. Η «Χαμάς», π «Χεζμπολάχ» και η Τεχεράνη εξέφρασαν την ευγνωμο­σύνη τους. 

Με τη στάση της η νέο-οθωμανική Τουρκία εδραίωσε το κύρος της και έγινε σημείο αναφο­ράς σ΄ένα χώρο που την αντιμετώπιζε με επιφύλαξη, αφενός λόγω των σχέ­σεων της με τις ΗΠΑ και το Ισρα­ήλ αφετέρου λόγω του αυτοκρα­τορικού παρελθόντος της. Οι Ισραηλινοί αρχικά αντέδρασαν χαμηλότονα, επειδή θεωρούν την Τουρκία κομβική χώ­ρα και δεν ήθελαν να τα σπάσουν μαζί της. Οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις, όμως, ξεπέρασαν το όριο θραύσης με το επεισόδιο στο Μαβί Μαρμαρά, που κόστισε τη ζωή σε εννέα Τούρ­κους ακτιβιστές( 31 Μαΐου 2010). 

Τον περασμένο Μάρτιο, υπό την ασφυκτική πίεση του επισκεπτόμενου το Ισραήλ Ομπάμα, κι αφού είχαν προηγηθεί έντονες προσπάθειες της αμερικανικής διπλωματίας να γεφυρώσει το χάσμα, ο Νετανιάχου ζήτησε συγγνώμη από τον Ερντογάν για κείνο το επεισόδιο. Το αποτέλε­σμα ήταν η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων και το ξεπάγωμα ορισμένων προγραμμάτων συνεργασίας. 

Είναι προφανές ότι η συριακή κρίση διευκόλυνε την επαναπροσέγγιση. Η γεφύρωση του χάσματος, ωστόσο, δεν επανέφερε τις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις στο προηγούμενο επίπεδο, επειδή η πολιτική εμπιστοσύνη έχει διαρραγεί. Και όλα δείχνουν ότι δεν θα τις επαναφέρει ούτε στο ορατό μέλλον, παρά το γεγονός ότι μία με­ρίδα της ισραηλινής πολιτικής ελίτ επιδιώκει την επαναπροσέγγιση με την Άγκυρα. 

Το ρήγμα σης τουρκοϊσραηλινές σχέσεις και η Αραβική Άνοιξη στένεψαν πολύ τον δρόμο που συνδέει το εβραϊκό κράτος με τη Δύση. Του υπενθύμισαν ότι σ΄αυτή την περιοχή το γεωπο­λιτικό παιχνίδι επηρεάζεται καθοριστικά από το θρησκευτικό-πολιτισμικό κριτήριο. Αυτός είναι ο καθοριστικός γεωπολιτικός λόγος που το Ισρα­ήλ στράφηκε προς την ελεύθερη Κύπρο και την Ελλάδα, εκτιμώντας την αξία που έχουν για την εθνική του ασφάλεια. Η ανακάλυψη των κοιτα­σμάτων φυσικού αερίου προσέθεσε στον γεωπολιτικό και ένα γεωοικονομικό λόγο. 

Ο δρόμος του φυσικού αερίου 

0Ι ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΙ δεν βλέπουν με καλό μάτι τη φιλοδοξία της Τουρκίας να παίζει ηγετικό ρόλο στην ανατολική Μεσόγειο. Η επίσκεψη Αβραμόπουλου είναι μία πρόσθετη ένδειξη ότι και γι΄ αυτό τον λόγο έχουν αποφασίσει να συνεχίσουν την οικοδόμη­ση της στρατηγικής σχέσης τους με τη Λευκωσία και την Αθήνα. Πολλά θα κριθούν, όμως, από τον δρόμο που το Ισραήλ θα επιλέξει για να διοχετεύσει το φυσικό αέριο του στη διεθνή αγορά, εάν τελικώς αποφασίσει ότι θα κάνει εξαγωγές και δεν θα το κρατήσει ως ενεργειακό απόθεμα. 

Εάν το διοχετεύσει μέσω Τουρκίας (με την κατασκευή υπο­θαλάσσιου αγωγού), οι δύο χώρες θα αλληλεξαρτηθούν σε πο­λύ μεγάλο βαθμό, γεγονός που αναπόφευκτα θα τις συνδέσει και πολιτικά. Οι επιπτώσεις για την Κυπριακή Δημοκρατία και για την Ελλάδα θα είναι δυσμενείς. 

Στο οικονομικό επίπεδο, το κόστος για την εξαγωγή του κυπριακού φυσικού αερίου θα αυξηθεί, επειδή δεν θα υπάρχουν οικονομίες κλίμακας, αν και αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν θα ανακαλυφθούν νέα μεγάλα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ. Πιθανόν να ασκηθούν πιέσεις στη Λευκωσία από την τρόικα να διοχετεύσει και το κυπριακό φυσικό αέριο στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω Τουρκίας. 

Εάν, όπως φαίνεται πιθανότερο, επιλεγεί η λύση της υγρο­ποίησης και του ισραηλινού και του κυπριακού φυσικού αερί­ου στη νότια Κύπρο, η στρατηγική σχέση του Ισραήλ με τα δύο ελληνικά κράτη θα παγιωθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο. 

Αν και το θεώρημα «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» δεν αναφέρεται, είναι προφανές ότι παίζει ρόλο στην ανά­πτυξη της στρατηγικής σχέσης στον άξονα Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ. Κι αυτό έχει πρόσθετη σημασία αυτή την περίοδο που τόσο η Ελλάδα όσο και η Κυπριακή Δημοκρατία έχουν μετα­τραπεί σε αποικίες χρέους. 

(REAL NEWS-02/06/2013)