Οι αμερικανικές φιλοδοξίες «σκοντάφτουν» στη γειτονιά μας

Σαφές μήνυμα στην κυβέρνηση να μην συμμαχήσει με το Κρεμλίνο. 

ΤΗΣ ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ 

Επιβεβαίωση των αμερικανικών προτεραιοτήτων, συμφώνως των γεωστρατηγικών επιλογών και της γεωπολιτικής αντίληψης της Ουάσιγκτον, αναζήτησε ο ειδικός απεσταλμένος και συντονιστής για διεθνή ενεργειακά θέμα­τα του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Έιμος Χόχσταϊν, κατά την προ ημερών επί­σκεψή του στην Ελλάδα και την Ιορδανία. Ο ίδιος προχώρησε ταυτόχρονα σε απολύ­τως σαφείς υποδείξεις προς την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να «εκμηδενίσει» την πρόθεση που επιδεικνύει για διεύρυνση της συνεργασίας της στον τομέα της ενέργειας με τρίτες χώρες, όπως η Ρωσία. 

Η Ουάσιγκτον κινείται πράγματι ταχύτατα στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και...
της Ανατολικής Μεσογείου προκειμένου να αποτρέψει δυσάρεστες εξελίξεις για την αμερικανική ενεργειακή βιομηχανία και διπλωματία, αναγνωρίζοντας καταρχάς ως ορόσημο τις εθνικές εκλογές στην Τουρκία, οι οποίες θα διεξαχθούν στις 7 Ιουνίου. Το αποτέλεσμά τους εκτιμάται ιδιαιτέρως κρίσιμο για την πορεία της γείτονος, καθώς -με τις προε­δρικές και τις περιφερειακές -δημοτικές εκλογές να έχουν προηγηθεί- δεν αναμένεται, υπό φυσιολογικές συνθήκες, άλλη εκλογική αναμέτρηση μέχρι το 2019. 

Την ίδια στιγμή όμως η Μόσχα δρομολογεί από κοινού με την Άγκυρα την υλοποίηση του αγωγού «Turkish Stream», ο οποίος αναμένεται, από τη Μαύρη Θάλασσα και μέσω των εδαφών της Τουρκίας, να «οδηγήσει» το ρωσικό φυσικό αέριο σε πρώτη φάση στο ύψος των ελληνοτουρκικών συνόρων, με στόχο στη συνέχεια την «κατάκτηση», μέσω ΠΓΔΜ, Σερβίας και Ουγγαρίας, του τερματικού σταθμού υποδοχής φυσικού αερίου στο Baumgarten της Αυστρίας. Την περασμένη εβδομάδα, εξάλλου, ο επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, έπειτα από τη συνάντηση που είχε στην Άγκυρα με τον Τούρκο υπουργό Ενέργειας, Τανέρ Γιλντίζ, ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με τον υπάρχο­ντα σχεδιασμό, ο εν λόγω αγωγός θα τεθεί σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2016. 

Παράλληλα, κινητικότητα αναπτύσσεται και στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με επίκεντρο το Ιράν, την ώρα, μάλιστα, που τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο διεισδύουν στον ευρύτερο αυτό χώρο μέσω της σύναψης επικερδών συμφωνιών στον χώρο της ενέργειας. Η εξαγωγή στη ζώνη της Ανατο­λικής Μεσογείου -συγκεκριμένα στο ύψος της Συρίας- του ιρανικού φυσικού αερίου μέσω του «Αγωγού της Φιλίας», παρότι παραμένει μέχρι σήμερα απλώς σχέδιο επί χάρτου, εξακολουθεί να συντηρεί σε συνεχή επαγρύπνηση τα αντανακλαστικά της Ουάσιγκτον, ενώ ο αγωγός εκείνος που θα συνδέσει το Κατάρ με την Τουρκία -ο οποίος προς το παρόν επίσης απλώς αποτυπώνει μια εκδοχή της μελλοντικής όψης της Μέσης Ανατολής -προσκρούει στην εμφύλια σύρραξη στην οποία έχει περιέλθει η Συρία. Απολαμβάνει, ωστόσο, τη στήριξη της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας. 

Μακρύς ο δρόμος για τον «ελληνοτουρκικό Αγωγό» 

Σε κάθε περίπτωση, ο Έιμος Χόχσταϊν επανέλαβε, ολοκληρώνοντας τις επαφές του με τον υπουργό Επικράτειας, Νίκο Παππά, τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, και τον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτη Λαφαζάνη, ότι προς το συμφέρον της Αθήνας είναι η στήριξη μόνο του αγωγού TAP (Trans-Adriatic Pipeline), ο οποίος αναμένεται από το 2020 πλέον να τροφοδοτήσει την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας -πάντοτε μέσω της Τουρκίας και του αγωγού ΤΑΝΑΡ- με το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν. Πανομοιότυπο ήταν, άλλωστε, το μήνυμα που απηύθυνε και στην Άγκυρα κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στα μέσα Μαρτίου. Ο αγωγός «Turkish Stream», όπως είχε υποστηρίξει, δεν είναι παρά μια μετάλλαξη του καταργηθέντος αγωγού South Stream και διατηρεί τον ίδιο ακριβώς στόχο: η Μόσχα να συνεχίσει να κρατά δέσμια την Ευρώπη λόγω της ανάγκης της να προμη­θευτεί τις απαραίτητες για τη λειτουργία της ποσότητες φυσικού αερίου. Ως εναλλακτική πρόταση στο νέο «όπλο» της Μόσχας είχε προτείνει δε τη δημιουργία σταθμών αποθήκευσης και επεξεργασίας φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή (LNG) στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. 

Είναι γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προσβλέπουν στην εξαγωγή σημαντικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αε­ρίου, χάρη στην αξιοποίηση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων επί αμερικανικού εδάφους, και στη διοχέτευσή τους-σε περίπτωση που δεν απορροφηθούν από τις αγορές της Ασίας-στην Ευρώπη. Ανάλογο ρόλο στην περιοχή των Βαλκανίων, «υποδοχής» του αμερικανικού shale gas, φιλοδοξεί να διαδραματίσει, με την υποστήριξη αμερικανικών επιχειρήσεων, η Κροατία. 

Όπως και να 'χει, μπορεί να χαρακτηριστεί πρώιμη η ανησυχία που καλλιεργείται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όσον αφορά στον αγωγό «Turkish Stream» και ενδεχομένως να ήταν εσπευσμένη η προκαταβολική δέσμευση της ελληνικής πλευράς ότι θα προσφέρει την πλήρη στήριξή της στο συγκεκριμένο έργο. Και τούτο διό τι σήμερα δεν πληρούνται μια σειρά από προϋποθέσεις. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-14-20/05/2015)