«Η αμυντική βιομηχανία βρίσκεται σε ενεργό ναρκοπέδιο»! (ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ)

■ Ο πρώην πρόεδρος των ΕΑΣ, ναύαρχος Γιάννης Δεμίρης υπό το βλέμμα τον δημιουργού της βιομηχανί­ας Πρόδρομου Μποδοσάκη Αθανασιάδη. 

■ Ο πρώην πρόεδρος των ΕΑΣ, ναύαρχος ε.α. I. Δεμίρης εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης. 

■ «Για το μέλλον χρειάζονται οργάνωση, εργατικότητα και μάζεμα». 

Από τον 

Ευθύμιο Π. Πέτρου 

e.p.petrou@dimokratianews.gr 

Σοβαρές είναι οι ανησυχίες για το μέλλον της μεγαλύτερης αμυντικής βιομηχανία της χώρας, των Ελληνικών Αμυντικών Συστημά­των, καθώς οι πρώτες κινήσεις της κυβερνήσεως θέτουν σε κίνδυνο τα επιτεύγ­ματα των δύο τελευταίων ετών, με αποτέλε­σμα η εταιρία να βρίσκεται και πάλι στην κό­ψη του ξυραφιού. 

Τα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά, ση­μαντικά βήματα που έχουν γίνει με στό­χο την αναδιοργάνωση και τη...
σωτηρία τους κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό, καθώς η κυβέρνηση παραγνωρίζει τις αδήριτες πραγματικότητες. Ενώ το πρόγραμμα διασώσεως οδηγούσε στη σωτηρία τριών ή τεσσάρων ερ­γοστασίων με τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας, οι πρώτες κινήσεις της κυβερνήσεως τα θέτουν όλα αυτά σε αμφισβήτηση. Καθώς ανακοινώνει ότι όλα, μαζί με τις ζημιογόνες θυγατρικές, θα διατηρηθούν σε λειτουργία και υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, υπογρά­φει την καταδίκη του συνόλου της εταιρείας. 

Μιλάει σχετικά στην «κυριακάτικη δη­μοκρατία» ο πρώην πρόεδρος των ΕΑΣ ναύαρχος ε.α. Γιάννης Δεμίρης, ο οποίος τονίζει ότι το επίτευγμα της τελευταίας διετίας είναι σήμερα η εταιρία να έχει συμβάσεις ύψους 240.000.000 ευρώ και να διαπραγματεύεται και άλλες, ύψους ακόμη 280.000.000 ευρώ. Και όλα αυτά ενώ μόλις δύο χρόνια πριν η παραγωγή των εργοστασίων ήταν μηδενική και οι υφιστάμενες συμβάσεις μόλις έφθα­ναν τα 20.000.000 ευρώ. 

Όμως η αξιολόγηση της εταιρίας, που έπρεπε να ολοκληρωθεί τον περασμένο Δε­κέμβριο, ανεστάλη λόγω της προκηρύξεως και διεξαγωγής των εκλογών, με συνέπεια η βιωσιμότητα των ΕΑΣ να εξαρτάται όχι μόνο από την οποιαδήποτε «τρόικα», αλλά κυρίως από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα λάβει τις τελικές αποφάσεις αναφορικά με τις επιπτώσεις των κρατικών επιδοτήσεων που έχουν δοθεί στα ΕΑΣ, αλλά και τη δυνατότητα εξαγωγών της εταιρίας. 

Είναι δηλαδή υπαρκτό το ενδεχόμενο τα ΕΑΣ να βρεθούν σε μια κατάσταση ανάλογη αυτής των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, οπό­τε ούτε δυνατότητα εμπορικών ( άρα κυρίως εξαγωγικών) συναλλαγών υπάρχει, και, σε αντίθετη περίπτωση, επικρέμεται ένα πρό­στιμο 240.000.000 ευρώ (χωρίς να υπολο­γίζονται οι τόκοι). 

Στη σχετική ερώτησή μας για το πώς άρ­χισε η εμπλοκή των ευρωπαϊκών θεσμών σε μια εταιρία όπως τα ΕΑΣ, που η λειτουργία τους είναι ζωτική για την άμυνα της χώρας, ο ναύαρχος Δεμίρης υπογραμμίζει: 

«Όλα αρχίζουν το 2011, όταν τα ΕΑΣ εντάσσονται στο μεσοπρόθεσμο, με συνέ­πεια να μπουν στο πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ για τις αποκρατικοποιήσεις. Αυτό θεωρώ ότι ήταν μια λάθος κίνηση της τότε πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ καθόσον τα ΕΑΣ μαζί με την ΕΑΒ αποτελούν τον κορμό της κρατικής αμυντικής βιομηχανίας της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστικό ότι για την ΕΑΒ δεν τέθηκε τέτοιο θέμα. Όμως για τα ΕΑΣ από εκείνη τη στιγμή χάθηκε ο έλεγχος. Έτσι, το 2013 η εταιρία βρέθηκε σε τραγική κατάστα­ση, χωρίς την παραμικρή ρευστότητα και το προσωπικό που έμενε απλήρωτο να έχει κη­ρύξει επίσχεση εργασίας. 

Στις αρχές του 2013, τον Μάρτιο του χρό­νου αυτού, το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε, ως όφειλε, την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. για την πρόθεση αποκρατικοποίησής των ΕΑΣ, ΕΛΒΟ και ΛΑΡΚΟ, με αποτέλεσμα να τεθεί αμέσως από την Επιτροπή Ανταγωνισμού το ζήτημα των κρατικών επιδοτήσεων προς τα ΕΑΣ που ανέρχονταν σε 1,1 δισ. ευρώ για το διάστημα 2004-2011. Η ελληνική κυβέρ­νηση, τότε, γνωστοποίησε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού ότι τα ΕΑΣ παρήγαγαν πυρομαχικά και οπλισμό για την κάλυψη ανα­γκών των Ενόπλων Δυνάμεων για την άμυ­να της χώρας, σύμφωνα με το άρθρο 346 της Συνθήκης της Λισαβόνας, με παράλληλη τη δυνατότητα εξαγωγών. Ακολούθησε αλληλογραφία, όπου εδόθησαν όλες οι απαραί­τητες εξηγήσεις και έως σήμερα ο φάκελος στην Επιτροπή Ανταγωνισμού παραμένει ανοικτός. Επομένως, το 2013 η εποπτεία των ΕΑΣ περιήλθε από το ΤΑΙΠΕΔ του ΥΠΟΙΚ στο ΥΠΕΘΑ γεγονός που, κατά την προσω­πική μου άποψη, δεν άρεσε σε ορισμένους επιτελείς του ΥΠΟΙΚ. 

Στις αρχικές συσκέψεις στο ΥΠΟΙΚ τον Απρίλιο του 2013 οι προτεινόμενες από το ΤΑΙΠΕΑ επιλογές ήσαν δύο: Η άμεση εκ­καθάριση, που στην ουσία σήμαινε άμεσο κλείσιμο της εταιρείας, και η εκκαθάριση σε λειτουργία. Στη συνέχεια η ελληνική κυ­βέρνηση προσέλαβε δύο εταιρίες συμβού­λων και νομικό γραφείο, οι οποίοι έκαναν πλήρη καταγραφή των οικονομικών και τε­χνικών στοιχείων των ΕΑΣ και διατύπωσαν την τελική πρόταση για την εξυγίανσή τους». 

Το «σπάσιμο» 

Στην ερώτησή μας για το «σπάσιμο» της εταιρείας σε στρατιωτικό και πολιτικό κομμάτι, ο πρώην πρόεδρος των ΕΑΣ αναφέρει: «Στη φάση αυτή μπαίνει η τρόικα και θυμάμαι χαρακτηριστικά την πρώτη σύσκε­ψη μαζί τους, τον Σεπτέμβριο του 2013 στο ΥΠΟΙΚ. Χαρακτηριστικά, ένας από αυτούς περιέγραψε τον ρόλο τους με τα λόγια “εκ­προσωπούμε τους Ευρωπαίους φορολογού­μενους”. Αυτές ήταν οι συνθήκες όταν ζητή­θηκε η εκπόνηση σχεδίου από την εταιρία συμβούλων. Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 2013 γίνεται η πρόταση να διατηρηθούν μόνον τρία από τα πέντε εργοστάσια (Υμηττός, Α­ίγιο και Λαύριο), με εκκαθάριση του πολιτι­κού τομέα της εταιρείας και των δύο θυγατρι­κών, της Ηπείρου και της Κύμης, που δεν εί­χαν έργο σχετικό με την άμυνα, με παράλ­ληλη μείωση του προσωπικού των ΕΑΣ. Ο κύριος λόγος της διάσπασης ήταν η Ελλά­δα να υποστεί το μικρότερο δυνατό πρόστι­μο για τις επιδοτήσεις. Έτσι, θα ανήρχετο πε­ρίπου στα 60.000.000 ευρώ έναντι του πο­σού 1,1 δισ., ίσου δηλαδή με την επιδότηση παραγωγής μη στρατιωτικών προϊόντων που είχε δοθεί τα προηγούμενα χρόνια. 

Εδώ θέλω να σημειώσω ότι οι δύο θυγατρικές εταιρίες των ΕΑΣ είχαν δημιουργήσει χρέη προς τη μητρική εταιρία. Συ­γκεκριμένα, η Ηλεκτρομηχανική Κύμης 36.000.000 ευρώ και η Μεταλλουργική Ηπείρου 14.000.000 ευρώ. Και αυτά πέρα από τις οφειλές τους προς το Ελληνικό Δη­μόσιο. Επιπρόσθετα, η Ηλεκτρομηχανική Κύμης είχε δεσμευμένους τους λογαριασμούς της στην τράπεζα με δικαστική από­φαση από ολλανδική εταιρία για οφειλή προς αυτήν της τάξεως των 600.000 ευρώ. 

Με τα δεδομένα αυτά προχωρήσαμε σε πρόγραμμα διασώσεις, το οποίο προέβλεπε εθελούσια έξοδο προσωπικού, ώστε οι εργαζόμενοι να μειωθούν στους 500, αντί των 830 της περιόδου εκείνης. Εδώ θέλω να σημειώσω ότι πριν από το 2013 το ετήσιο μισθολογικό κόστος ανήρχετο στα 90.000.000 ευρώ, ενώ σήμερα έχει μει­ωθεί στα 17.000.000 ευρώ. Παράλληλα, χρειαζόταν ένα αρχικό ποσό εκκινήσεως, που δεν μπορούσε να είναι μικρότερο των 35.000.000 ευρώ. 

Και όμως η τρόικα συνέχιζε, για ανεξήγητους λόγους, να προβάλλει έντονη και αδικαιολόγητη δυσπιστία, σε ση­μείο που εγώ προσωπικά πίστευα πλέον ότι κάποιοι, για άγνωστους λόγους, τους διοχέτευαν αρνητικά στοιχεία για τα ΕΑΣ. “Δεν μας πείθετε” μας έλεγαν, χωρίς να το αιτιολογούν. Χρειάστηκε τε­ράστια προσπάθεια για να αποτρέψουμε την απαί­τησή τους να μείνουν μό­νο δύο εργοστάσια με 360 εργαζομένους. Φθάσαμε να τους ζητάμε να μας πουν αυτοί τι απαιτείται επιπλέον προκειμένου να δεχθούν την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για την αναγκαιό­τητα βιωσιμότητας της εταιρίας. Σημαντι­κή βοήθεια είχαμε από τον εκπρόσωπο του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, τον Σταύρο Παπασταύρου, αρμόδιο για τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, και τον Δεκέμβριο του 2013 καταφέραμε να φθάσουμε σε συμφωνία. Εγκρίθηκε από το Eurogroup στις 17 Δεκεμβρίου. Όμως μια πληθώρα γραφειοκρατικών καθυστερή­σεων μας έφερνε πίσω. Το κεφάλαιο κινήσεως άρχισε να εκταμιεύεται τον Απρί­λιο του 2014, οπότε πήρα­με 10.000.000. Τα υπόλοι­πα 25.000.000 τα πήρα­με τον Νοέμβριο του 2014 αντί του Ιουνίου». 

Ο πρώην πρόεδρος των ΕΑΣ υπογραμμίζει ότι το τερας της γραφειοκρατίας έπρεπε να αντιμετωπίζεται σε κάθε φάση των προσπαθειών: 

«Χρειάζονταν κυβερνητικές παρεμβάσεις για να ξεμπλοκάρονται οι διαδικασίες: Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος και το επι­τελείο του βοηθούσαν σημαντικά σε αυτό. Η Φώφη Γεννηματά βοήθησε πολύ στα δι­αδικαστικά, γεγονός το οποίο απετέλεσε μεγάλη βοήθεια στην προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε παραγγελίες από το εξω­τερικό, όταν παρουσιάζονταν δυσκολίες ακόμη και στο να εξασφαλίσουμε τις απα­ραίτητες εγγυητικές επιστολές για να διεκδικήσουμε δουλειές. Στο σημείο αυτό τονίζω ότι μια σειρά προβλημάτων εξακο­λουθεί να υπάρχει. Εξακολουθεί να μην έχει γίνει κεφαλαιοποίηση των χρεών και δεν έχουν ρυθμισθεί τα χρέη των ΕΑΣ προς το ΙΚΑ, την Εφορία και άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς». 

Η επάρκεια προσωπικού 

Στην ερώτηση μας για το ποια είναι τα κυριότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήμα­τα των ΕΑΣ σήμερα, ο ναύαρχος Δεμίρης υπογραμμίζει: 

«Οι εργαζόμενοι έχουν μεράκι και τε­χνογνωσία. Αυτό που λείπει είναι η τεχνο­λογία και το μάνατζμεντ. Από νοοτροπία έχουμε μείνει στα δεδομένα της δεκαετίας του ’80. Μένοντας εκεί, δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί, ιδιαίτερα στον διεθνή στίβο, όπου πρέπει να επιδιώξουμε εξαγωγές. Παρ' όλα αυτά, μαζί με τον διευθύνοντα σύμβουλο παλέψαμε για να επι­τύχουμε έως τώρα συμβόλαια της τάξεως των 240.000.000 ευρώ. 

Όσο για το μέλλον της εταιρίας, θεωρώ ότι χρειάζεται μάζεμα, ακόμη και αν αυ­τό σημαίνει πως πρέπει να γίνουν κάποιες εκποιήσεις. Χρειάζονται οργάνωση, εργατικότητα και παραγωγικότητα. Έχουμε τώ­ρα 530 εργαζομένους, από τους οποίους οι 60 είναι συνδικαλιστές. Και αυτό δεν το λέω απαξιωτικά. Υπάρχουν συνδικαλιστές που είναι εξαίρετοι και πολύ ευσυνεί­δητοι εργαζόμενοι. Όμως με τέτοια πολυ­διάσπαση δεν είναι εφικτή η καλή εκπρο­σώπηση του προσωπικού των ΕΑΣ». 

Στην παρατήρησή μας για τις αναφορές που έχουν γίνει και στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης για ελλείψεις προσωπι­κού, ο πρώην πρόεδρος των ΕΑΣ δηλώνει: 

«Δεν μπορούν να γίνουν προσλήψεις μετά την αναδιοργάνωση. Και τα ΕΑΣ δεν χρειάζονται περισσότερο μόνιμο προσω­πικό. Θα χρειαστούμε όμως εποχικό προ­σωπικό, ανάλογα με τα συμβόλαια και τις αντίστοιχες γραμμές παραγωγής που θα έχουμε. 

Στις επισημάνσεις αυτές θα προσθέ­σουμε ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup, η αξιολόγηση των ΕΑΣ έπρε­πε να έχει ολοκληρωθεί τον περασμένο Δεκέμβριο, οπότε θα έπρεπε να έχουν επιτευχθεί συγκεκριμένοι μετρήσιμοι στόχοι. Αυτό σημαίνει ότι το αύριο της εταιρίας παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο με τους χειρισμούς της νέας κυβέρνησης». 

«Η εταιρία είχε θετικό πρόσημο στο τέλος του 2014» 

Ο ΝΑΥΑΡΧΟΣ Γιάννης Δεμίρης εκφράζει την ελπίδα του η νέα κυβέρνηση να κατανοήσει την ουσιαστική συμβολή των ΕΑΣ στη χώρα και επισημαίνει τα εξής: 

■ «Ανεξάρτητα από mv απόφαση της 17ns Δεκεμβρίου 2013, η πρόθεσή μας ήταν να αποδείξουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι τα ΕΑΣ είναι μια κρατική εταιρία, βιώσιμη, που δύναται να λειτουρ­γεί και να παράγει προϊόντα κυρίως για την κάλυψη των ελληνι­κών Ενόπλων Δυνάμεων και να συμμετέχει εξαγωγικά στον δι­εθνή χώρο, έχοντας κέρδη και με βιωσιμότητα ανεξάρτητη του Κρατικού Προϋπολογισμού, από τον οποίο εξαρτιόταν έως το 2013». 

■ «Περί το τέλος του 2014 η εταιρία είχε θετικό πρόσημο (EBITDA) και τα ΕΑΣ είχαν τη δυνατότητα να αποδείξουν σε οποιαδήποτε αξιολόγηση ότι η εταιρία είναι και βιώσιμη και με πολύ μέλλον. Και μάλιστα πρόθεσή μας ήταν να αποδείξουμε ότι το εργοστάσιο της Μάνδρας έπρεπε να διατηρηθεί σε λειτουργία κανονικά, ύστερα μάλιστα από την πρόσφατη ανάθεση του εκ­συγχρονισμού οπλικών συστημάτων από τον Καναδά με συμβό­λαιο ύψους 10.000.000 ευρώ». 

■ «Φυσικά το επόμενο στάδιο ήταν η αναδιάρθρωση της εταιρίας, η ανακατανομή του προσωπικού, καθώς και η πρόσληψη εξειδικευμένων τεχνιτών με τη μορφή της εποχικής πρόσληψης και όχι μόνιμης, αφού αυτό είναι αδύνατο από οικονομικής άποψης». 

■ «Η μεγάλη βοήθεια του πρώην ΥΕΘΑ Δημήτρη Αβραμόπουλου, όπως και της πρώην ΑΝΥΕΘΑ Φώφης Γεννήματα στις διαδι­κασίες εξυγίανσης της εταιρίας, καθώς και στις διαδικασίες υπογραφής όλων των συμβάσεων, ήταν καθοριστική. Τέλος, θα ήθε­λα να ευχαριστήσω τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά για τη διάσωση των ΕΑΣ το 2013, επειδή η διάσωση της εταιρίας ήταν αποκλειστικά έργο του ιδίου. Επίσης, για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε και τη συνεχή βοήθεια που είχαμε μέσω των στε­νών συνεργατών του. Ελπίζω η νέα κυβέρνηση να κατανοήσει την ουσιαστική συμβολή των Ελληνικών Αμυντικών Συστημά­των τόσο στην Εθνική Άμυνα όσο και στην ελληνική οικονομία». 

(ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-24/05/2015)