Η ΠΛΗΓΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

Η «ΤΑΡΙΦΑ» ΓΙΑ ΜΙΑ ΘΕΣΗ ΣΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ. 

ΤΗΣ ΑΛΙΚΗΣ ΚΟΤΖΙΑ 

«Νεκρά θάλασσα» χαρακτηρίζουν πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες τη Μεσόγειο, που χωρίς υπερβολή έχει μετατραπεί σε νεκροταφείο ψυχών από τα αλλεπάλληλα ναυάγια με θύ­ματα μετανάστες. Αμέτρητα πλοιάρια φορ­τωμένα με ανθρώπους από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή προσπαθούν να φτάσουν στις ιταλικές και τις ελληνικές ακτές για να σωθούν από τους πολέμους, το κυνήγι των τζιχαντιστών και την ένδεια. Οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου παραμένουν ανοχύ­ρωτες στην είσοδο χιλιάδων ανθρώπων, που διακινούνται από οργανωμένα κυκλώ­ματα δουλεμπόρων με έδρα τη Λιβύη, την Τουρκία, την Τυνησία κ.α. 

Ταυτόχρονα, πα­ντελώς αμέτοχες και μουδιασμένες εμφα­νίζονται οι χώρες του σκληρού πυρήνα της ...Ευρώπης. Έπρεπε να συμβούν οι τραγωδίες των τελευταίων ημερών για να παρακινηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να εξετάσει το Μεταναστευτικό, που αποτελεί το μεγαλύτερο, πλέ­ον πολυσύνθετο και δυσεπίλυτο πρόβλημα των σύγχρονων κοινωνιών. 

Το μεγάλο κύμα μετανάστευσης από τη Συρία, τη Λιβύη, την Τυνησία και τις άλ­λες αφρικανικές χώρες ξεκίνησε μετά την «αραβική άνοιξη». Το 2011, μετά την ανα­τροπή του δικτάτορα Μπεν Άλι στην Τυ­νησία, χιλιάδες Τυνήσιοι κατέφθαναν κατά κύματα στην Ιταλία. Μέσω του Έβρου και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, χιλιά­δες πρόσφυγες συνέχιζαν επίσης να κατα­φθάνουν από το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Συρία στο ελληνικό έδαφος. Πρωταγω­νιστές στη διακίνηση ατόμων είναι Λίβυοι και Τούρκοι δουλέμποροι, αλλά και πολλοί άλλοι εγκληματίες ή και τζιχαντιστές, που αντιλήφθηκαν από νωρίς ότι η καινούρια «μπίζνα», που ξεπερνά σε έσοδα την πορ­νεία και τα ναρκωτικά παγκοσμίως, είναι το σύγχρονο δουλεμπόριο... 

Μέσα σε τρεις μήνες, από τα μέσα Ιανου­άριου, έχουν πνιγεί στη Μεσόγειο περισσό­τεροι από 1.770 άνθρωποι, αριθμός τριάντα φορές μεγαλύτερος σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014, όπως ανακοίνωσε ο Διε­θνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΙΟΜ). 

Η μεγαλύτερη προσφυγική τραγωδία που έχει καταγραφεί στα χρονικά στα νερά της Μεσογείου είναι το ναυάγιο του αλιευτικού που οδήγησε στον θάνατο περισσότερους από 800 μετανάστες το περασμένο Σάββατο. Ο Οργανισμός Μετανάστευσης φοβάται ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς μπορεί να χαθούν 30.000 ζωές στη Μεσόγειο, αν συ­νεχιστεί η διακίνηση ανθρώπων με τον ίδιο ρυθμό - ένας μετανάστης ανά δίωρο κατά μέσο όρο. 

Η τιμή της «ελπίδας» 

Η Ιταλία δέχτηκε 220.000 μετανάστες από τη Βόρεια Αφρική το 2014 και πάνω από 70.000 η Ελλάδα -κυρίως από τη Μέση Ανατολή. Πρόκειται, φυσικά, για εκτιμήσεις, καθώς το κύμα των μεταναστών μπορεί να ήταν πολύ μεγαλύτερο. Στη μεγάλη τους πλειονότητα οι μετανάστες προς την Ιταλία προέρχονται από την Ερυθραία, τη Σομαλία, την Τυνησία, τη Σενεγάλη αλλά και άλλες αφρικανικές χώρες, αφού τα κυκλώματα που δρουν στη Βόρεια Αφρική διακινούν ανθρώπους και από μη εμπόλεμες περιοχές. Η «ταρίφα» για μια θέση στα υπερφορτω­μένα σαπιοκάραβα που μεταφέρουν τους μετανάστες είναι στα 2.000 με 3.500 δολά­ρια. Όσο για το κύκλωμα της διακίνησης ανθρώπων, λειτουργεί σαν οργανωμένο τουριστικό γραφείο, με παραρτήματα στις χώρες «υποδοχής» και σύστημα καταβο­λής των χρημάτων μέσω διεθνών εταιρειών χρηματαποστολής (π.χ., της Western Union). Οι διακινητές που έχουν συλληφθεί κατά καιρούς από τις ιταλικές Αρχές έχουν αποκαλύψει πως τα «ναύλα» που καταβάλλουν οι μετανάστες διαφέρουν ανάλογα με την απόσταση και το μεταφορικό μέσο, ενώ οι τελικοί προορισμοί είναι η Γερμανία, η Ελβε­τία, η Νορβηγία και η Γαλλία. 

Το ερώτημα είναι τι κάνουν οι Βρυξέλλες απέναντι σε αυτό το σύγχρονο δουλεμπόριο, που ευνοείται από την άνοδο των ακραίων ισλαμικών οργανώσεων στις αραβικές χώ­ρες. Η Ευρώπη τον Νοέμβριο του 2014 αντικατέστησε την επιχείρηση έρευνας και διάσωσης «Mare Nostrum», η οποία είχε σώ­σει 17.000 ζωές, με το πρόγραμμα «Τρίτων», μια πιο φθηνή επιχείρηση, που αφορά μόνο στη φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων και δεν έχει στόχο τη διάσωση. Μετά τα αλλε­πάλληλα ναυάγια και τις τραγωδίες, σήμερα, Πέμπτη, συνέρχεται έκτακτη Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου θα εξεταστούν τα γενικόλογα μέτρα στα οποία κατέληξε το Συμβούλιο Υπουργών: 

► Ενίσχυση των κοινών επιχειρήσεων «Τρί­των» και «Ποσειδών», με αύξηση των οικο­νομικών και άλλων πόρων. 

► Καταστροφή των σκαφών που χρησιμο­ποιούν οι λαθρέμποροι. 

► Τακτικές συνεδριάσεις των ευρωπαϊκών οργανισμών Europol, Frontex, EASO και EUROJUST για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τον εντοπισμό των λαθρέμπο­ρων. 

► Εξέταση των αιτήσεων για χορήγηση ασύλου στην Ιταλία και την Ελλάδα εντός δύο μηνών από την υποβολή τους. 

► Εφαρμογή διευρυμένου πιλοτικού προ­γράμματος στην ΕΕ για την επανεγκατάσταση μεταναστών σε εθελοντική βάση. 

► Δημιουργία προγράμματος για ταχεία επιστροφή των παράτυπων μεταναστών που θα συντονίζεται από τον οργανισμό φύ­λαξης των ευρωπαϊκών συνόρων, Frontex. 

Η ΕΕ εξετάζει επίσης σενάρια για τη στα­θεροποίηση της κατάστασης στην εμπόλε­μη Λιβύη με τη συνεργασία των γειτονικών της χωρών. Μια πρόταση είναι η αποστολή στην περιοχή πολεμικών πλοίων κατά των λαθρεμπόρων. Πολλοί, ωστόσο, φοβού­νται πως ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να αποβεί «μπούμερανγκ», γιατί θα ενθάρρυνε ακόμη περισσότερους Λίβυους να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. 

0 Κανονισμός του Δουβλίνου 

Το βέβαιο είναι ότι απαιτείται νέα ευρωπα­ϊκή μεταναστευτική πολιτική. Στην Ελλάδα πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν για επα­νεξέταση των συμφωνιών και κυρίως του Κανονισμού «Δουβλίνο II», που υπογράφηκε στην ιρλανδική πρωτεύουσα το 2003 και ρυθμίζει τους κανόνες για την παραχώρηση ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Κανονι­σμός επιβάλλει την επαναπροώθηση των αιτούντων άσυλο στην πρώτη χώρα εισόδου τους στην Ευρώπη και αποτελεί «κόκκινο πανί» για τις χώρες της Μεσογείου που υφίστανται τις μεγαλύτερες μεταναστευτικές πιέσεις. Οι πρόσφατες τραγικές εξελίξεις φαίνεται πως ανοίγουν τη συζήτηση για συ­νολική επανεξέταση του θέματος. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-23/04-29/04/15)