Η συνεργασία με το Ισραήλ και οι τουρκικές «σφήνες»

■ Από την επίσκεψη στο Ισραήλ του υπουργού Εθνικής Άμυνας Δημ. Αβραμόπουλου.

■ Οι νέες συμφωνίες που δεν παραμένουν μόνο σε τακτικό επίπεδο (κοινές ασκήσεις κ.λ.π.) 

Από τον 

Ευθύμιο Πέτρου 

Η επίσκεψη στο Ισραήλ του υπουργού Εθνικής Άμυνας Δημ. Αβρα­μόπουλου, την περασμένη εβδο­μάδα, θεωρείται ακόμη ένα βήμα στην οικοδόμηση μιας σταθερής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Μια τέτοια συνεργασία, που αναπόφευκτα περιλαμ­βάνει και την Κύπρο, δημιουργεί νέες ισορροπίες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ισορροπίες που είναι απαραίτητες για την ομαλή εξέλιξη των ερευνών και της εξορύξεως φυσικού αερίου στην πε­ριοχή αλλά ακόμη περισσότερο για την εκ­μετάλλευση και τη μεταφορά του. 

Η Κύπρος έχει ήδη προχωρήσει σε συμφωνίες συνεργασίας (πριν από λίγες εβδομάδες κυρώθηκαν... από την Κνεσέτ στο Τελ Αβίβ), ενώ η Ελλάδα ανανεώνει κάθε χρόνο τις συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ, οι οποίες διευ­ρύνονται και εμπλουτίζονται. Κι ενώ η επι­φανειακή ανάγνωση των συμφωνιών αυ­τών δείχνει να επικεντρώνεται σε «τακτι­κό» επίπεδο (συνεκπαιδεύσεις και κοινές ασκήσεις), υπάρχουν πτυχές της συμφωνίας που δείχνουν την προοπτική τουλάχιστον στρατηγικών συνεργασιών. 

Τέτοιας στρατηγικής σημασίας είναι η πρόβλεψη για ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις τρείς χώρες, που έχει να κάνει με τη συνολική επιτήρηση των θαλασσίων περιοχών της Ανατολικής Μεσογείου και τη διατήρηση από όλες τις πλευρές της συνολικής εικόνας της καταστάσεως. Η συνεργασία αυτή σύμφωνα με αρμόδιους επι­τελείς, μπορεί να είναι λιγότερο εντυπωσι­ακή από τις πτήσεις μαχητικών αεροσκα­φών και τους εναέριους ανεφοδιασμούς, έχει όμως αποτελέσματα πολύ σημαντι­κότερα και πολύ πιο άμεσα. Επίσης, πέρα από τον συντονισμό στρατιωτικών κινήσε­ων, συμβάλλει στη σταθερότητα της ευρύ­τερης περιοχής, προλαβαίνοντας τρομοκρατικές ενέργειες και κινήσεις ομάδων οργανωμένου εγκλήματος. 

Την ίδια στιγμή η συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας για το 2014 προβλέ­πει τη διεξαγωγή πολύ περισσότερων κοι­νών ασκήσεων στον αέρα και στη θάλασ­σα. Η μέχρι σήμερα πείρα έχει δείξει το πο­λύ υψηλό επίπεδο των δύο αεροποριών, η καθεμία από τις οποίες έχει πλεονεκτήμα­τα σε διαφορετικές μορφές επιχειρήσεων. Οι ικανότητες της ελληνικής Π.Α στις απο­στολές αναχαιτίσεως και εναέριας επικρατήσεως έχουν εντυπωσιάσει τους Ισραηλινούς πιλότους, οι οποίοι έχουν σημαντικές εμπειρίες στις αποστολές κρούσεως και κα­ταστολής εχθρικής αεράμυνας. 

Ο θαλάσσιος έλεγχος 

Η συνεργασία, εξάλλου, των ναυτικών δυ­νάμεων των δύο χωρών, που άρχισε πριν από λίγα χρόνια με κοινές εκπαιδεύσεις στην έρευνα και τη διάσωση και άλλα «χα­μηλής εντάσεως» αντικείμενα, έχει προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό, ώστε να είναι πλέον εφικτή μια συνεργασία για δια­τήρηση του θαλάσσιου ελέγχου. Με την Τουρκία να μην εγκαταλείπει την προσπάθεια να απομονώσει τις περιοχές των κοιτασμάτων της Κύπρου και του Ισραήλ, αλλά και να διατηρήσει τετελεσμένα όσον αφορά την υφαλοκρηπίδα και την AΟZ, αναδεικνύεται καθημερινά η σημασία της διαρκούς και συντονισμένης ναυτικής πα­ρουσίας. Το νέο τέχνασμα της Άγκυρας εί­ναι η προσπάθεια να δημιουργεί «σφήνες» μεταξύ Κύπρου και Καστελόριζου, εκδίδο­ντας αγγελίες ασκήσεων με τις οποίες δεσμεύει μεγάλες θαλάσσιες περιοχές. Συ­νήθης πρακτική της είναι να δεσμεύει τις περιοχές για μεγάλα χρονικά διαστήμα­τα (μπορεί και τρεις μήνες), ενώ σε πολλές περιπτώσεις η αιτιολογία της είναι ότι θα πραγματοποιήσει ασκήσεις υποβρυχίων. Έτσι, δεν είναι δυνατή η παρατήρηση από καμία πλευρά, αν πράγματι κάνει ασκήσεις ή απλώς επεκτείνει τον έλεγχο της σε διεθνή ύδατα, τα οποία διεκδικεί για εκμετάλλευση. Την ίδια στιγμή τα ερευνητικά σκάφη της, με συνοδεία πάντα πολεμικών, κινούνται από την ανατολική πλευρά της Κύπρου προς τα πλούσια σε φυσικό αέριο οικόπεδα Αφροδίτη και Λεβιάθαν. 

Σύμφωνα με στρατιωτικούς εμπειρο­γνώμονες, οι κινήσεις αυτές προδίδουν την τακτική που προτίθεται να ακολουθήσει η Τουρκία στην προσπάθεια να επιβάλει τις μονομερείς απαιτήσεις της. Αντίστοιχα, δημιουργούν την ανάγκη για την προε­τοιμασία των κατάλληλων απαντήσεων, οι οποίες μπορούν καλύτερα να δοθούν με τη συντονισμένη δράση ελληνικών και ισρα­ηλινών δυνάμεων. 

Ο Φετουλάχ Γκιουλέν

Το στρατηγικό βάθος και το δίλημμα απέναντι στην Άγκυρα 

«ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ είναι μια λω­ρίδα γης περικυκλωμένη από εχθρικούς πληθυσμούς. Το μο­ναδικό στρατηγικό βάθος που μπορεί να διεκδικήσει βρίσκε­ται στη θάλασσα και αυτό σημαίνει στρατιωτική συνεργασία με την Ελλάδα και την Κύπρο». Αυτή η διαπίστωση, που έγινε πριν χρόνια σε συνέδρια, σχε­τικά με τις στρατηγικές ισορροπίες στη Μέση Ανατολή είναι και η βάση στην οποία στηρί­ζεται η συνεργασία της χώρας μας με το Ισραήλ. Βέβαια, εξα­κολουθούν να υπάρχουν φωνές που επισημαίνουν ότι το Τελ Αβίβ στράφηκε προς εμάς, αφού κατέρρευσε μια επίμονη προσπάθεια συνεργασίας με την Τουρκία η οποία τα προηγούμενα χρόνια είχε δημι­ουργήσει σοβαρές ανησυχίες, περισσότερο στην Κύπρο. Οι ίδιες φωνές επιμένουν ότι ενδεχόμενη ανάκτηση της επιρ­ροής στην Άγκυρα από το κεμαλικό κατεστημένο θα σήμαι­νε και την αυτόματη αποκατά­σταση ομαλών σχέσεων με το Τελ Αβίβ. 

Όμως, σι ισορροπίες στην τουρκική πρωτεύουσα δεί­χνουν ότι, αν και οι κεμαλιστές διατηρούν αρκετά ερείσμα­τα στον στρατό και στη δημό­σια διοίκηση, έχουν υποχωρή­σει στο παιχνίδι της εξουσίας το οποίο παίζεται από τον Eρντογάν, τον οποίο αμφισβη­τούν περισσότερο εξτρεμιστι­κές ισλαμικές ομάδες και, κυρίως, το κίνημα Γκιουλέν. Η οργάνωση δηλαδή του πολυεκατομμυριούχου Τούρκου της Αμερικής, ο οποίος υπονομεύ­ει συστηματικά την τουρκική κυβέρνηση, κάτι που έγινε σαφές πάλι τις προηγούμενες μέρες εξαιτίας των αποκαλύψεων υποθέσεων διαφθοράς και των συλλήψεων γιων υπουργών και άλλων παραγόντων. 

Το συμπέρασμα ειδικών αναλυτών είναι ότι σε κάθε πε­ρίπτωση οι ισλαμιστές θα πα­ραμείνουν ισχυροί στην Τουρ­κία. Και η πλευρά Γκιουλέν θε­ωρείται πολύ πιο ριζοσπαστική από αυτήν του Ερντογάν και προσηλωμένη στον στόχο της επιβολής της Τουρκίας ως ηγέ­τιδας χώρας στον μουσουλμα­νικό κόσμο. Με τα δεδομένα αυτά, κοινή διαπίστωση είναι ότι θα ήταν πολύ δύσκολο στο μέλλον το Ισραήλ να εμπιστευ­θεί ξανά την Άγκυρα. 

(ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-22/12/2013)