Aσπίδα Προστασίας στον Εβρο η αντιαρματική τάφρος (ΦΩΤΟ)

Όλη η αλήθεια για τον πολυσυζητημένο φράχτη

Γράφει ο Δημήτρης Ι. Μανακανάτας

Πριν από περίπου μια πενταετία είχε περάσει σχεδόν απαρατήρητο ή σε κάθε περίπτωση δεν είχε δοθεί η δοθεί η δέουσα προσοχή σε ένα ρεπορτάζ του SPIEGEL-Online με τίτλο «Η Ελλάδα θέλει να κατασκευάσει τάφρο κατά των μεταναστών» και υπότιτλο «Δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες πέρασαν πέρσι από την Ελλάδα με προορισμό την Ευρώπη». Στο σχετικό άρθρο ο εκπρόσωπος της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Pro Asyl είχε αναφέρει μεταξύ των άλλων ότι η «Η τάφρος στον Έβρο είναι παράλογη» και ότι «Τέτοιες ενέργειες αυξάνουν το φόρο αίματος που πληρώνουν οι πρόσφυγες, όταν περνούν τα σύνορα». Φυσικά κανείς δεν έχει την απαίτηση από ένα φορέα ή από ένα γερμανικό έντυπο ευρείας κυκλοφορίας να εξετάσει ένα θέμα τόσο σοβαρό θέμα όπως το μεταναστευτικό σε βάθος, λαμβάνοντας τις κρίσιμες παραμέτρους του ζητήματος της εθνικής ασφάλειας της Ελλάδος.

Ωστόσο, αρκετά πρόσφατα, η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή της, ζητά να ξηλωθεί άμεσα ο φράχτης στον Έβρο, ώστε να δημιουργηθούν ασφαλείς δίοδοι για τους πρόσφυγες και να σταματήσει η τραγωδία στα νερά του Αιγαίου. Σε άλλο σημείο της σχετικής ανακοίνωσης τονίζεται πως «Το σταμάτημα αυτής της τραγωδίας είναι μονόδρομος, την στιγμή που η Ευρώπη συνεχίζει να κλείνει τα μάτια και να υψώνει φράχτες. Η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει άμεσα να λάβει δραστικές αποφάσεις και να προχωρήσει σε πράξεις που θα συμβάλλουν στην επιτάχυνση του τέλους αυτού του δράματος» καθώς και ότι «Οι πρόσφυγες δεν είναι ούτε ‘εθνική απειλή’, ούτε ‘εισβολείς’ και κανένας φράχτης δεν μπορεί να σταματήσει τα κύματα των απελπισμένων ανθρώπων που δραπετεύουν από την φρίκη του πολέμου». Καταλήγοντας η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ ζητεί «να ξηλωθεί τώρα ο φράχτης στον Έβρο» και καλεί την Κυβέρνηση «να υιοθετήσει άμεσα τις προτάσεις των διεθνών οργανισμών και να προχωρήσει στην δημιουργία ασφαλών και νόμιμων διόδων για τους πρόσφυγες στον Έβρο και σε άλλα σημεία».

Καταρχάς εκείνο που πρέπει να τονίσουμε και ίσως θα έπρεπε οι ιθύνοντες να ενημερώσουν θεσμικά την Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι ο Έβρος είναι μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή για την εθνική ασφάλεια της χώρας και ότι θα πρέπει να συνδυάσουμε τον ανθρωπισμό μας διατηρώντας όμως την εθνική μας ασφάλεια μας και κατ’ επέκταση διατηρώντας τα εθνικά μας συμφέροντα. Διότι σε κάθε περίπτωση για να παρέχουμε ανακούφιση σε πληθυσμούς που κινδυνεύουν στην χώρα τους, το οποίο και οφείλουμε να κάνουμε όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους αλλά και σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες, θα πρέπει πρώτα να υπάρχει αυτή η χώρα και να λειτουργεί. Το ότι ως έθνος δεν είμαστε ξενοφοβικοί και ότι διεπόμεθα από ανθρωπιστικές αρχές, νομίζουμε ότι έχει αποδειχθεί έμπρακτα τόσο από πλευράς πολιτείας από την στιγμή που το 2015 δεχθήκαμε περίπου 800.000 πρόσφυγες και μετανάστες (παράνομα εισελθόντες) τόσο και από την στάση των τοπικών κοινωνιών στα νησιά όσο και στην βόρειο Ελλάδα στις περιοχές συγκεντρώσεως των προσφύγων μεταναστών. Φυσικά επειδή ως λαός όλα τα πράττουμε με γνώμονα το συναίσθημα, προφανώς διέλαθε της προσοχής των ιθυνόντων ότι από το καλοκαίρι 2015 η Γερμανική πολιτική άλλαξε και σταδιακά άρχισαν να κλείνουν τα σύνορα τους τόσο ευρωπαϊκές χώρες όσο και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Για όλους λοιπόν αυτούς τους λόγους, θα αναφερθούμε στην σπουδαιότητα της τάφρου του Έβρου νομίζοντας ότι ο αναγνώστης θα κατανοήσει γιατί δεν θα πρέπει να εμπλέκετε το μεταναστευτικό με ένα αμυντικό έργο που αφορά την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Η μεγάλη αντιαρματική τάφρος στο Έβρο που τροποποιείται και επεκτείνεται αποκλειστικά από τις τεχνικές υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα αμυντικής οργάνωσης στο θέατρο επιχειρήσεων της εν λόγω ευαίσθητης περιοχής. Υπενθυμίζεται ότι παρά την συνεχή προκλητικότητα της Άγκυρας στο χώρο του αρχιπελάγους τόσο με αεροπορικές όσο και ναυτικές δυνάμεις, η Τουρκία είναι μια ηπειρωτική χώρα το οποίο σημαίνει ότι σε μια ενδεχόμενη προκλητική ενέργεια με απώτερο στόχο θα ένιωθε πιο ασφαλής εάν την πραγματοποιούσε σε χερσαίο θέατρο επιχειρήσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση, η περιοχή του βόρειου Έβρου λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας στην συνοριακή γραμμή, αποτελεί το πλέον κομβικό σημείο σε επιχειρησιακό επίπεδο και η τάφρος ένα ιδιαίτερα σημαντικό αμυντικό έργο. Ωστόσο η σημασία του έργου είναι ακόμη πιο σημαντική στην συγκεκριμένη παρούσα περίοδο της οικονομικής ύφεσης, του μεταναστευτικού και των μέχρι στιγμής δυσοίωνων προοπτικών του άμεσου μέλλοντος, διότι ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) όχι μόνο δεν πτοήθηκε στο κλίμα απαισιοδοξίας, απογοήτευσης και ανασφάλεια που «επέβαλε» η οικονομική κρίση αλλά με μεθοδικότητα και επιμονή πραγματοποιεί ένα μεγαλεπήβολο έργο αποτρεπτικού που ταυτόχρονα προσφέρει και στην τοπική οικονομία, στο επίπεδο των εγγειοβελτιωτικών έργων. Οι εργασίες έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό και έχει ολοκληρωθεί μεγάλο μέρος των έργων, που αφορούν περίπου 130 χιλιόμετρα. Αν σε όλα αυτά δει κανείς και τις επίμονες και μεθοδικές κινήσεις της Τουρκίας για την εξουδετέρωση της αντιαρματικής τάφρου, όπως για παράδειγμα τις παραδόσεις των εγχώριας παραγωγής συστημάτων AZMİM (Amfibi Zırhlı Muharebe İş Makinasι, ελληνιστί Αμφίβιο Θωρακισμένο Όχημα Μηχανικού) γίνεται αντιληπτό το πόσο ανασταλτικά λειτουργεί η ελληνική τάφρος στον τουρκικό επιθετικό σχεδιασμό. Ας δούμε όμως κάποια στοιχεία που καταδεικνύουν την ιδιαιτερότητα της περιοχής…

Το προγεφύρωμα που βρίσκεται βορειοανατολικά της πόλης της Ορεστιάδας, εκτείνεται από τον συνοριακό σταθμό Καστανιών, όπου συμβάλλουν οι ποταμοί Έβρος και Άρδας, μέχρι ανατολικά του χωριού Νέα Βύσσα. Το εν λόγω προγεφύρωμα προέκυψε στο πλαίσιο της εφαρμογή ειδικής ρύθμισης που περιλαμβανόταν στη Συνθήκης της Λοζάνης (1923) η οποία καλύπτει την Αδριανούπολη (Κάραγατς) που είναι κτισμένη στις όχθες του Έβρου. Έτσι σε αυτό το σημείο τα σύνορα Ελλάδας Τουρκίας δεν ταυτίζονται με τον μέσο ρου του ποταμού Έβρου όπως στην υπόλοιπη οριογραμμή, αλλά είναι χερσαία με μήκος περί τα 12 χλμ. Με απλά λόγια ο ποταμός Έβρος ρέει εντός της τουρκικής επικράτειας και μια πιθανή επιθετική τουρκική ενέργεια δεν θα έχει να αντιμετωπίσει τον ποταμό Έβρο που αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολο υδάτινο κώλυμα, μεγάλου βαθμού δυσκολίας στη ζεύξη του. Σημειώνεται επίσης ότι στο εν λόγω κομμάτι οι Τούρκοι έχουν κατασκευάσει δύο σταθερές γέφυρες για τη γεφύρωσή του. Για να αντιμετωπίσει μια τέτοια περίπτωση η ελληνική πλευρά, στη δεκαετία του 1970 κατασκεύασε μια αντιαρματική τάφρο παράλληλα με την οριογραμμή, εντός του ελληνικού εδάφους με σκοπό την ανακοπή αιφνιδιαστικής και ταχείας προέλασης των σχηματισμών και μονάδων της αναπτυγμένης στην ανατολική Θράκη 1ης Τουρκικής Στρατιάς εντός της ελληνικής επικράτειας. Επιπρόσθετα, η αντιαρματική τάφρος είχε και μία σημαντική οικονομική παράμετρο καθώς λειτουργούσε και ως αποστραγγιστικό έργο επ’ωφελεία των αγροτικών καλλιεργειών της περιοχής.

Η αντιαρματική τάφρος στην αρχική της διάνοιξη είχε πλάτος στη στέψη 20 με 22 μ. και βάθος 6 μ., αλλά με την πάροδο του χρόνου σε αρκετά σημεία είχε μειωθεί μεταξύ 4 έως και 5 μ. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσα τη γεφύρωση της από τα περίπου 70 τουρκικά γεφυροφόρα άρματα (AVLB: Armored Vehicle Launching Bridge) M48A2C που στη συνέχεια αναβαθμίστηκαν σε επίπεδο M48A5T2 που δεν βελτίωσαν την δυνατότητα γεφύρωσης αλλά την εξοικονόμηση καυσίμου και την αύξηση της εμβέλειας με την τοποθέτηση πετρελαιοκινητήρων. Υπενθυμίζεται ότι τα εν λόγω άρματα, όπως και τα ελληνικά M48A5 AVLB και M60A1 AVLB, είναι εφοδιασμένα με γέφυρες εφόδου κλάσης 60 και μήκους 20 μ., οι οποίες επιτρέπουν τη γεφύρωση κωλυμάτων πλάτους 18 μ. Σημειώνεται, ότι οι γέφυρες αυτές αναπτύσσονται «ψαλιδωτά», το οποίο σημαίνει πως ο μηχανισμός ανάπτυξής τους ανασηκώνει κάθετα την αναδιπλούμενη γέφυρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στην αρχική φάση ανάπτυξης να αποτελεί αρκετά εμφανή στόχο για τον αμυνόμενο, διότι είναι δύσκολο να μην γίνει αντιληπτή μια μετωπική επιφάνεια 40 τ.μ. (μήκος 10 μ. επί πλάτος 4 μ.). Στην δεύτερη φάση ανάπτυξης μέσω του υδραυλικού συστήματος που διαθέτει τα δύο σκέλη γέφυρας «ανοίγουν» μέχρι τις 180 μοίρες, σχηματίζοντας βραχίονα μήκους 20 μ. και πλάτους 4 μ. που στην τελική φάση ο μηχανισμός αποθέτει στο έδαφος. Μετά τη διέλευση των αρμάτων και των οχημάτων ο ίδιος μηχανισμός εκτελώντας αντίστροφα τη διαδικασία περισυλλέγει τη γέφυρα. Η αποτελεσματικότητα της αντιαρματικής τάφρου όμως ελαχιστοποιήθηκε όταν τον Νοέμβριο του 2008 έγινε γνωστή η προμήθεια από την Τουρκία 36 γεφυροφόρων αρμάτων Leopard 2A4 με γέφυρες Leguan. Οι γέφυρες Leguan είναι κλάσης 70 τόνων και μπορούν να υποστηρίξουν τα 339 άρματα μάχης Leopard 2A4 που διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους οι τουρκικές χερσαίες δυνάμεις (TKK: Turk Kara Kuvvetleri). Το μήκος τους ανέρχεται σε 26 μ. και μπορούν να γεφυρώσουν κώλυμα πλάτους μέχρι 24 μ. (απαιτείται τουλάχιστον ένα μέτρο από την πλευρά του κωλύματος για την ασφαλή έδραση της γέφυρας. Εκτός της ικανότητας γεφύρωσης ευρύτερου κωλύματος, οι γέφυρες εφόδου Leguan αναπτύσσονται «συρταρωτά» εκθέτοντας μετωπικό στόχο ύψους μόλις 4 μ., ενώ η όλη διαδικασία απαιτεί χρόνο μικρότερο των πέντε λεπτών. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η σημασία της τουρκικής προμήθειας, αναφέρουμε ότι τα 36 τουρκικά άρματα αντιπροσωπεύουν το 75% του συνόλου των συστημάτων του τύπου. Σημειώνεται ότι ο ΕΣ διαθέτει οκτώ Leopard 1 AVLB Leguan. Όπως ήταν αναμενόμενο η συγκεκριμένη τουρκική προμήθεια σήμανε συναγερμό στο ΓΕΣ, καθώς έγινε άμεσα αντιληπτή η νέα εξαιρετικά προβληματική κατάσταση που διαμορφώνονταν για την ελληνική άμυνα. Τα νέα δεδομένα σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση είχε ως αποτέλεσμα – ας μας επιτραπεί η έκφραση – της νεκρανάστασης της ΜΟΜΑ (Μεικτή Ομάδα Μηχανικής Ανασυγκρότησης).

ΔΕΙΝΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΟΥΔΕΝ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟΝ… 

Έχοντας λοιπόν η ελληνική πλευρά ως δεδομένο ότι η προμήθεια των νέων γεφυροφόρων αρμάτων από την τουρκική πλευρά έγινε με σκοπό την «υπέρβαση» της υφιστάμενης αντιαρματικής τάφρου, ο βασικός πυλώνας σε οποιοδήποτε πλαίσιο αμυντικού σχεδιασμού περιελάμβανε και την διαπλάτυνση της τάφρου και όπου απαιτούνταν και την εκβάθυνσή της. Σημειώνεται ότι ανάλογες σκέψεις υπήρχαν και στο παρελθόν, αλλά η τελική απόφαση για την εκτέλεση των εργασιών τόσο συντήρησης όσο και επέκτασης «φρέναρε» στο μεγάλο κόστος λόγω του μεγέθους του έργου, διότι θα έπρεπε να δοθεί σε κατασκευαστικές εταιρίες του ιδιωτικού τομέα, εφόσον πλέον δεν υπήρχαν οι ΜΟΜΑ. Ωστόσο η απειλή και η δύσκολη οικονομική συγκυρία οδήγησε το ΓΕΣ να κινηθεί αποφασιστικά και αστραπιαία και αντί το έργο να ανατεθεί σε κατασκευαστικές εταιρείες (οι αρχικές εκτιμήσεις ανέφεραν κόστος περί τα 170 εκατ.ευρώ) που θα είχε ως αποτέλεσμα να μην ολοκληρωθεί εξαιτίας των εξαιρετικά περιοριστικών οικονομικών συνθηκών που επιβλήθηκαν στη συνέχεια στη χώρα μας, αποφάσισε την κατασκευή του έργου εκ των ενόντων, κινητοποιώντας το Όπλο του Μηχανικού (ΜΧ). Για την επίτευξη του εν λόγου έργου συγκροτήθηκε με ταχύτατες διαδικασίες ένα κλιμάκιο Μηχανικού αποτελούμενο από επτά αξιωματικούς μέγιστο αριθμό οπλιτών περίπου 160 ανάλογα με την περίοδο των εργασιών. Ουσιαστικά, το εν λόγω κλιμάκιο λειτουργεί ως κατασκευαστική μονάδα ΜΧ στα πρότυπα της ΜΟΜΑ (Μεικτή Ομάδα Μηχανικής Ανασυγκρότησης) με καθετοποιημένο σύστημα λειτουργίας που περιλαμβάνει μελέτη-σχεδιασμό κατασκευαστικών έργων, κατασκευή-υλοποίηση, έλεγχο και συντήρηση μηχανημάτων και λοιπών μέσων ΜΧ. Το κλιμάκιο στελεχώθηκε με προσωπικό από μονάδες και ανεξάρτητες υπομονάδες Μηχανικού των σχηματισμών του Δ΄ Σώματος Στρατού, και εξοπλίστηκε αρχικά με συνολικά με 73 οχήματα και μηχανήματα Μηχανικού (12 ερπυστριοφόροι προωθητές γαιών, 9 τροχοφόροι φορτωτές, 12ερπυστριοφόροι εκσκαφείς, 3 ισοπεδωτές, 35 ανατρεπόμενα οχήματα,2 αεροσυμπιεστές). Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι παρακάτω τύποι μηχανημάτων:

• Ερπυστριοφόροι προωθητές γαιών Komatsu D355
• Ερπυστριοφόροι προωθητές γαιών Caterpillar D7H
• Ερπυστριοφόροι προωθητές γαιών Fiat-Kobelco FD255
• Ερπυστριοφόροι εκσκαφείς τάφρων Komatsu LC290PC
• Ερπυστριοφόροι εκσκαφείς τάφρων Volvo EC210Β
• Ερπυστριοφόροι εκσκαφείς τάφρων LiebherrLitronic 914-934
• Τροχοφόροι φορτωτές γαιών Liebherr L564-574
• Τροχοφόροι φορτωτές γαιών JohnDeere 544E/-G
• Τροχοφόροι φορτωτές γαιών Fiat-Kobelco W190
• Ισοπεδωτές΄γαιών (grader) GP Guenther Papenburg AG SHM-4NB
• Ισοπεδωτές γαιών (grader) Caterpillar 120G
• Ανατρεπόμενα φορτηγά ΕΛΒΟ-Steyr 26S28 6×6
• Επικαθήμενα ανατρεπόμενα φορτηγά ΜΑΝ μεταφορικής ικανότητας 30 τόνων
• Αεροσυμπιεστές Komatsu 250

Οι εργασίες για τη διαπλάτυνση, εκβάθυνση και επέκταση της αντιαρματικής τάφρου άρχισαν στις 2 Αυγούστου του 2010 με ρυθμούς καταιγιστικούς θα μπορούσε να πει κανείς χωρίς ίχνος υπερβολής αν αναλογιστεί ότι από τις 2 Αυγούστου μέχρι έως τις 26 Οκτωβρίου του 2010 το προσωπικό της μονάδας εργαζόταν σε δύο βάρδιες, από τις 07.00 μέχρι τις 19.00 (12 ώρες) κατ’ ελάχιστο. Για να γίνει αντιληπτός ο εντατικός ρυθμός των εργασιών την αρχική περίοδο αρκεί να αναφερθεί ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2010 διανοίχθηκαν περίπου 18 χλμ. αντιαρματικής τάφρου συμπεριλαμβανομένων και των νέων χαράξεων που σε κάποια σημεία βελτιστοποίησαν τη χάραξη σε σχέση με τα γεωμορφολογικά δεδομένα και την επέκτειναν. Οι εργασίες αρχικής διάνοιξης έγιναν σε μήκος 4.400 μ., ενώ ταυτόχρονα εκτελέσθηκαν και εργασίες διαπλάτυνσης και εκβάθυνσης της υπάρχουσας τάφρου προς τα βόρεια και τα νότια. Παράλληλα αποφασίστηκε η επέκταση αντιαρματικής τάφρου προς βορρά ώστε να βελτιστοποιηθεί η ελληνική αμυντική οργάνωση και πλέον στο βόρειο τμήμα της αυτή συνδέεται με τον ποταμό Άρδα. Ταυτόχρονα εκτελέσθηκαν εργασίες και στο νότιο τμήμα της, εκεί δηλαδή που κατά κάποιο τρόπο «κλείνει» το προγεφύρωμα της Αδριανούπολης. Η τάφρος στη νέα μορφή της είναι τραπεζοειδούς διατομής και έχει πλάτος 30 ως 32 μ. στη στέψη και 20 μ. στον πυθμένα, ενώ το βάθος της είναι τουλάχιστον 7 μ. Με αυτά τα χαρακτηριστικά εξουδετερώθηκε το πλεονέκτημα που προσέφεραν στον αντίπαλο οι γέφυρες Leguan. Μέχρι σήμερα από περίπου 130 χιλιόμετρα που θα είναι το συνολικό μήκος έχουν υλοποιηθεί πολύ μεγάλο ποσοστό ενώ έχουν εκσκαφθεί κυριολεκτικά εκατ. κ.μ. εδάφους, τα οποία επανατοποθετήθηκαν στις αγροτικές εκτάσεις της περιοχής, καθ’ υπόδειξη των αγροτών κατοίκων. Καθώς δε επρόκειτο για παρθένα εδάφη, η εναπόθεση αναζωογόνησε εκτάσεις επί πολλά χρόνια εντατικά καλλιεργούμενες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη λειτουργία της αντιαρματικής τάφρου ως αποστραγγιστικού έργου, αναδεικνύει την πολλαπλή χρησιμότητα του έργου πέρα από τον κύριο σκοπό του ως έργο αμυντικής οργάνωσης.

Αξίζει να αναφερθεί σε ότι αφορά τον κύριο ρόλο του αμυντικού έργου, ότι η αντιαρματική τάφρος των ισραηλινών στα υψίπεδα του Γκολάν διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο την έκβαση των συγκρούσεων με τις συριακές δυνάμεις. Οι επιχειρήσεις στο Γκολάν προσφέρονται για μελέτη από ελληνικής πλευράς διότι το έδαφος της περιοχής είναι πετρώδες, μέτριας βατότητας, με χαμηλή βλάστηση και αρκετά διακεκομμένο που ομοιάζει με αρκετές περιοχές στον ελλαδικό χώρο. Στο Γκολάν οι Ισραηλινοί είχαν προσεκτικά προετοιμάσει τη γραμμή άμυνάς τους και ειδικά κωλυμάτων που αποδείχτηκαν αποτελεσματικά. Το σημαντικότερο κώλυμα ήταν η μήκους περίπου 40 μιλίων, πλάτους 6 ως 8 μ. και βάθους 6 μ. αντιαρματική τάφρος που διέτρεχε όλη την αμυντική τοποθεσία. Έμπροσθεν αυτής καταστράφηκε μεγάλο μέρος συριακών αρμάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων και έτσι βάσιμα στοιχειοθετείται το επιχείρημα ότι η κατασκευή της ήταν καθοριστική για το τελικό αποτέλεσμα. Σημειώνεται ότι κατ την διάρκεια της επίθεσης δύναμης συριακών αρμάτων, μια ολόκληρη ίλη καταστράφηκε μπροστά από την τάφρο ύστερα από μια αποτυχημένη προσπάθεια γεφύρωσής της. Ειδικότερα η γέφυρα καταστράφηκε κατά τη στιγμή της διέλευσης του πρώτου άρματος με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν και τα υπόλοιπα άρματα της ύλης και να καταστραφούν από τα ισραηλινά πυρά. Σε κάθε περίπτωση το παραπάνω περιστατικό καταδεικνύει το πόσο αποτελεσματικό μπορεί να καταστεί για την έκβαση των επιχειρήσεων μια αντιαρματική τάφρος υποστηριζόμενη από πυρά.

Τουρκικές προσπάθειες εξουδετέρωσης της τάφρου…

Από τα προαναφερθέντα απορρέει εύκολα το συμπέρασμα ότι η ελληνική τάφρος αποτελούσε και αποτελεί εμπόδιο στον τουρκικό επιχειρησιακό σχεδιασμό, ο οποίος είναι σε κάθε περίπτωση επιθετικός . Για το λόγο αυτό η Τουρκία προσπαθεί συνεχώς να επιτύχει την εξουδετέρωσης με μεθοδικότητα και επιμονή. Η εξέλιξη στον τομέα είναι οι παραδόσεις των συστημάτων AZMIM (Amfibi Zırhlı Muharebe İş Makinasι: Αμφίβιο Θωρακισμένο Όχημα Μηχανικού), η οποία αφορά 36 οχήματα AZMIM. Σε γενικές γραμμές ο γαιοπροωθητής ΑΖΜΙΜ, έχει βάρος περίπου 17 τόνους και διαθέτει θωράκιση από κράματα αλουμινίου που του παρέχει προστασία από θραύσματα πυροβολικού και όλμων καθώς και από πυρά όπλων ευθυτενούς τροχιάς διαμετρήματος μέχρι και 14,5 χλστ. Η μέγιστη ταχύτητά του ανέρχεται σε 48 χλμ. ανά ώρα, η δε αυτονομία κίνησής του, φτάνει τα 370 χλμ. Αυτή είναι και η διαφορά του από τους συμβατικούς γαιοπροωθητές, εμπορικού τύπου, που μέχρι σήμερα χρησιμοποιεί ο τουρκικός αλλά και ο Ελληνικός Στρατός. Τα συμβατικά μηχανήματα κινούνται με πολύ χαμηλές ταχύτητες, διαθέτουν ολομεταλλικές ερπύστριες που καταστρέφουν τα οδικά δίκτυα και συνεπώς δεν μπορούν να κινηθούν αυτόνομα, εντασσόμενα σε φάλαγγες τεθωρακισμένων σχηματισμών. Αντίθετα οι ειδικοί προωθητές όπως ο AZMIM, διαθέτουν ερπύστριες με ελαστικά πέλματα, αναπτύσσουν ταχύτητα ανάλογη με των υπολοίπων τεθωρακισμένων μέσων, είναι αμφίβιοι και μπορούν να επιχειρούν υπό τα εχθρικά πυρά, λόγω της προστασίας θώρακα που διαθέτουν. Οι επιδόσεις τους σε χωματουργικές εργασίες είναι υποδεέστερες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες των μεγάλων πολιτικού τύπου μηχανημάτων, αλλά διαθέτουν επιχειρησιακά χαρακτηριστικά απαραίτητα για την επιβίωση στο θέατρο των επιχειρήσεων (ευκινησία, προστασία θώρακα κ.λπ).

Επίσης οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν και 40 συστήματα βαρέων ακτοδρόμων τύπου HGMS (Heavy Ground Mobility Systems: Βαρέα Συστήματα [Αποκατάστασης της] Κινητικότητας επί Εδάφους) που είχαν παραγγείλει στη βρετανική FAUN Municipal Vehicle ltd. Το εν λόγω σύστημα είναι μηχανικά αναπτυσσόμενο και φέρεται επί οχημάτων IVECO, τύπου Trakker, 8X8. Το κάθε σύστημα απλώνει μηχανικά ακτόδρομο, κράματος αλουμινίου, υψηλής αντοχής, κλάσης 80 τόνων, μήκους 50 μέτρων και πλάτους 4,57 μέτρων. Οι ακτόδρομοι χρησιμοποιούνται για να αποκαταστήσουν τη δυνατότητα διέλευσης τροχοφόρων και ερπυστριοφόρων από λασπώδη, ελώδη, αμμώδη ή χιονισμένα εδάφη. Μερικά από τα συστήματα αυτά έχουν εντοπισθεί πολλές φορές την τελευταία τριετία, να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες, στο κέντρο εκπαίδευσης πλωτών μέσων στη περιοχή της γέφυρας Μπόσνας, απέναντι από το προγεφύρωμα του Κάραγατς, πολύ κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν και οι 52 αυτοκινούμενες πλωτές γέφυρες εφόδου SYHK – SAMUR που διαθέτει ο τουρκικός στρατός. Υπενθυμίζεται ότι πρώτη επιχειρησιακή συλλογή, αποτελούμενη από τέσσερα οχήματα, παραδόθηκε στο Τουρκικό στρατό, τον Σεπτέμβριο του 2011 και προωθήθηκε σε μονάδα μηχανικού της Ανατολικής Θράκης. Το όχημα – πλατφόρμα είναι βασισμένο στο σασί του τουρκικού τροχοφόρου ΤΟΜΠ PARS 8Χ8 και η υπερκατασκευή βασίζεται σχεδιαστικά στο όχημα τύπου Μ3. Τα οχήματα SAMUR μετατρέπονται ταχύτατα σε σχεδίες που ενώνονται μεταξύ τους και δημιουργούν πλωτές γέφυρες. Η προμήθεια των 52 SAMUR παρέχει στο τουρκικό στρατό, ικανότητα γεφύρωσης υδάτινων κωλυμάτων, μήκους 650 μέτρων συνολικά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι δύο SAMUR συνενωμένα, σχηματίζουν πλωτή γέφυρα μήκους 20 μέτρων, ενώ οκτώ οχήματα δημιουργούν γέφυρα κλάσης 70 τόνων και μήκους 100 μέτρων, σε 15 μόλις λεπτά, για άρματα μάχης και για πάσης φύσης οχήματα.

Αντί επιλόγου… 

Πέρα από το μέγεθος του έργου και τη σημασία του για την εθνική άμυνα, θα πρέπει να μείνει αξιομνημόνευτο για δύο ακόμη λόγους. Πρώτον γιατί σχεδιάστηκεκαι εκτελέστηκε εκ των ενόντων με προσωπικό και μέσα του ΕΣ, γεγονός που όχι μόνο περιόρισε δραματικά το κόστος και επέτρεψε την εκτέλεση του έργου που σε διαφορετική περίπτωση εκτιμούμε ότι θα ήταν μάλλον απίθανο να συμβεί, αλλά και γιατί απέδειξε έμπρακτα ότι το προσωπικό του Μηχανικού του ΕΣ έχει όχι μόνο τις γνώσεις και τις ικανότητες να υλοποιήσει ένα πραγματικά μεγάλο και δύσκολο έργο. Σε μία εποχή όπου η οικονομική κρίση δημιουργεί συνθήκες γενικευμένης κοινωνικής αβεβαιότητας και αμφισβήτησης, οι Έλληνες στρατιωτικοί από την κορυφή του στρατεύματος μέχρι τον χειριστή του χωματουργικού μηχανήματος εμφορούνται από ιδανικά και δεν φείδονται προσωπικών κόπων και στερήσεων για να τα υλοποιήσουν στην πράξη. Το ρητό του Όπλου, «αμ’ έπος, αμ’ έργον» («μαζί με το λόγο και το έργο», δηλαδή αμέσως μόλις λαμβάνεται μια απόφαση, αμέσως και να εκτελείται) όχι μόνο ισχύει αλλά αποδείχθηκε ότι δεν στερείται και περιεχομένου. Ο δεύτερος λόγος αφορά αυτή καθαυτή τη σύλληψη. Είναι ίσως μία από τις ελάχιστες φορές που η ελληνική αμυντική σχεδίαση πέτυχε όχι μόνο να εξουδετερώσει ένα τακτικό-επιχειρησιακό πλεονέκτημα της απειλής, αλλά κυριολεκτικά να ανατρέψει μακροχρόνιους τουρκικά σχεδιασμούς οι οποίοι φυσικά συνοδεύτηκαν από την επένδυση σημαντικών οικονομικών πόρων. Ο επί χρόνια υλοποιούμενος μετασχηματισμός της αναπτυγμένης στην Ανατολική Θράκη 1ης Τουρκικής Στρατιάς σε ένα παντοδύναμο σχηματισμό τεθωρακισμένων και μηχανοκίνητων δυνάμεων προικοδοτούμενων με ισχυρά μέσα μηχανικού, ικανής να σαρώσει τις μικρότερες αριθμητικά ελληνικές αμυνόμενες δυνάμεις, έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα, αφού η αντιαρματική τάφρος, καλυπτόμενη φυσικά με πυρά σε συνδυασμό με την ύπαρξη επαρκών δυνάμεων, απομειώνει σε σημαντικό βαθμό την πιθανότητα αιφνιδιαστικής και ταχείας προέλασης. Φυσικά δεν θα πρέπει ούτε λεπτό να ξεχνά η πολιτική ηγεσία του τόπου ότι ο εχθρός με 52 αµφίβιες γέφυρες (Samur), 40 συστήµατα ακτοδρόµων βαρέως τύπου HGMS, 36 γέφυρες Leguan, 2 γέφυρες ξηράς υποστήριξεως τύπου M18 ανοίγµατος 40 µέτρων, 12 γαιωπροωθητές Azmim για τη διαµόρφωση της όχθης του ποταµου και με έκδηλη την πρόθεση να αποκτήσει οχήµατα διάνοιξης ναρκοπεδίων τύπου Keiler, θα έχει πολύ σύντομα το επιχειρησιακό πλεονέκτημα εάν το έργο δεν ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό. Για όλους λοιπόν τους προαναφερθέντες λόγους, αντιλαμβάνεται και ο πλέον αδαής ότι ο φράκτης και η τάφρος του Έβρου είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση εθνικής ασφαλείας.

Κάντε κλικ στις παρακάτω φωτό για μεγέθυνση:

(kourdistoportocali.com)